Biographies - View details To know more about this section
Ramon Artola
Personal details
Bertsolarism
- Main specialization
- Bertso-jartzailea
Biographical details
- Biography
- Ama, Maria Antonia Larrañaga Ganuza, tolosarra zuen; Antonio Artola Etxeandia aita, berriz, Astigarragakoa. Jatorriz, beraz, Artolatarrak ez ziren Donostiatik oso apartekoak.
Bera baino lehenago izen bereko Ramon anaia jaio zen, 1826ko abenduaren 8an, baina jaio orduko hil zen. Garai hartako ohiturari jarraituta, hurrengo semeari izen bera jarri zioten. Bost senidetan (anai-arrebak: Francisco, Manuel Maria, Maria Dolores eta Justina Magdalena) gazteena zen bera.
Ramon Artola, eserita, bere seme-alabekin; aldamenean, Rosario; zutik, ezkerretik eskuinera, Juan Ramon, Francisco eta Pepe
Gaztetan Donostiara joan zen bizi izatera. 1858ko azaroaren 23an, hogeita zazpi urte zituela, Manuela Elizetxea Altzelai lezotarrarekin ezkondu zen. Bere seme-alaba Rosario eta Pepe ere idazle eta antzerkizale ezagunak izan ziren.
Bigarren karlistaldian liberalekin ibili zen boluntario, karlistek Donostia inguraturik eduki zutenean, Bilintx, Serafin Baroja eta beste hainbat euskaltzale bezala.
Ogibidez iturgina zen; baita ere, etxeak margotzen, altzari zaharrak konpontzen eta halako lanetan ari izaten zen. Lantegia Puyuelo kalean zeukan, gaurko Fermin Calbetonen alegia.
Donostian hil zen 1906ko abuztuaren 20an, 75 urte bete baino egun gutxi lehenago.
[Iturria, Euskal Wikipedia: http://eu.wikipedia.org/wiki/Ramon_Artola]
Auspoa bildumako bi liburukietan argitaratu ziren bere lanak.
Sagardoaren graziya eta beste bertso asko: https://www.euskaltzaindia.eus/dok/iker_jagon_tegiak/auspoa/9259.pdf
Sagardoaren graziya II: https://www.euskaltzaindia.eus/dok/iker_jagon_tegiak/auspoa/55141.pdf
Other works
- Bat-bateko bertso ezagunenak
- Sagardoaren graziya / Erariyaren bertuteak / Ilunabarra
- Bertso jarri ezagunenak
- Lore Jokoetan:
1879, Altabizkarko kantua;
1889, Eguzkiyaren sarrera.