Biographies - Voir fiche   Pour savoir plus sur cette section

Gratien Adema "Zalduby"

Datu pertsonalak

Nom
Adema, Gratien "Zalduby"
Prénom et nom completes
Adema Goienetxe, Gratien
Naissance
1828 Senpere + Senpere < Lapurdi Erdialdea < Lapurdi < Euskal Herria
Mort
1907 Baiona + Baiona < Biarritz-Angelu-Baiona < Lapurdi < Euskal Herria

Bertsolarisme

Spécialisation principale
Bertso-jartzailea

Information biographique

Biographie
Hainbat ezizen erabili zituen: “Zalduby”, “Haranbeltz”,”Hergaray”, “Artzain Beltcha”, “Uxaleguy”, “Oiharrepe”. Senperen sortu zen 1828an, eta apaiztu ondoren hainbat kargu izan zituen: Hazparnen apez (1854), Bidarrain erretor (1860), Atharratzen erretor (1870), Baionan kalonje (1890-1907).

----

"La Fontaine euskalduna" deitzen zioten batzuk: 18 alegia, La Fontaineren arabera egin zituen; haietako bik 1873ko saria eraman zuten Sarako Lore Jokoetan; poema satirikoak ere idatzi zituen, Errepublikaren aurkakoak -Biba Errepublika, Bettiri Sants- eta euskal aberriaren aldekoak. Eredu metrikoetan tradizioari tinko atxikirik, lehiaketa haietako bertsuek gaiaren garapenean eta sinboloen eta iruditeriaren erabileran eskaini zituzten alderdirik baloratuenak. Eta hortan dago hainbat bertsu sarituren gako nagusia.
Bi liburuxka ere utzi zituen frantsesez argitaraturik (erreboteko jokoaz bata, eta Aldudeko herriaz bestea).

Iturria:
- Literaturaren zubitegia: http://www.armiarma.com/zubi/aipa/sal/00315.htm ]
- Xarriton, Piarres; Urkizu, Patri. "Koplari zeinbaiten bizitzaz eta bertsoez ohar labur batzuk". IN. Urkizu, Patri. Anton Abbadiaren Koplarien guduak (1851-1897). Donostia: Eusko Ikaskuntza, 1997. http://www.euskomedia.org/PDFAnlt/mono/abbadie/03/03419428.pdf

Autres travaux

Bertso jarri ezagunenak
Agur eta ohore Euskal Herriari ; Mehetegiko xakurra (Otxalderekin) ; Betiri Santo (1874 ohorezko aipamena) ; Beharra eta ahala (1887 ohorezko aipamena)
---
1853, Ameriketako bidean;
1854, Ohore laborantzari;
1859, Zenbat hitzuntzi!, Pilotari gaztea;
1867, Amatxo, Mehetegiko xakhurra;
1869, Ez du sosak egiten zinezko gizona;
1871, Jeus; 1873, Bildotxa eta otsoa, Belea eta axeria;
1874, Bettiri Sanz;
1876, Biba Errepublika!;
1887, Beharra eta ahala; Mihizlariak;
1893, Gauden Eskualdun!