Biblioteca - Ver ficha   Más información sobre esta sección

Anbotoko Dama eta infernua : aurrez sartu eta aurrez irten

Artículo: Euskara. Online
Autor(es)
Mentxakatorre Odriozola, Jon
Título
Anbotoko Dama eta infernua : aurrez sartu eta aurrez irten / Jon Mentxakatorre Odriozola.
En
Euskera : Euskaltzaindiaren lan eta agiriak, 60, 2, 2015, 699-752
Contenido
Testu osoa
Tipología
Artículo
ISBN / ISSN
0210-1564
[EU] Euskal mitologia deritzogun eremuan, Barandiaranek izaki baten garrantzia azpimarratu zuen: Mari, hainbat mitoren erdigune, eta hainbat jeinu edo numenen agintari. Euskal mitologiaren interpretazioan ere, pertsonaiak arreta nabarmena erakarri du, batez ere XX. mendeko hermeneutikak matri(ark)alismoaren teoriarekin lotu zuenetik. Mariren inguruan emandako azalpenek, ordea, ez dute bere gaia agortzen, eta bada abagunea azalpen berriren bat proposatzeko. Mariren egoitzara aurrez sartu eta atzeraka irten formula edo erritua gorde duten kontakizunak bildu dira, eta testuinguru berri bat eman zaie. Hots, Mari eta bere eremua antzinako infernuaren erakusle direla adieraztea du helburu testu honek, mitoak artelantzat hartzen dituen filosofia gida izanik, eta greziar tradizioa gogoan izanda.

[ES] En la mitología vasca, Barandiaran destacó la importancia de un ser: Mari, centro de varios mitos, así como jefe de varios genios o númenes. También en la interpretación de la mitología, el personaje ha recibido una destacada atención, sobre todo desde que la herme-néutica del siglo XX lo unió con la teoría matri(arc)alista. Sin embargo, las explicaciones dadas sobre Mari no agotan su tema. Se han recopilado narraciones que guardan la fórmula entrar hacia delante y salir hacia atrás de la sede de Mari, y se les ha dado un nuevo contexto. Es decir, el objetivo de este texto es exponer que Mari y su entorno son muestra del infierno, con la ayuda de un enfoque filosófico que toma los mitos como obras de arte, y teniendo en mente la tradición griega.

[FR] Dans la mythologie basque, Barandiaran a souligné l’importance d’un être : Mari, au centre de plusieurs mythes et qui est présentée comme le chef de plusieurs génies ou divinités. Ce personnage a bénéficié d’une attention toute particulière dans l’interprétation de la mythologie, surtout depuis que l’herméneutique du XXe siècle l’a relié à la théorie matri(arc)ale. Pourtant, les explications données sur Mari n’en ont pas épuisé le sujet. On a collecté des récits qui contiennent la formule entrer en avant et sortir en arrière de la demeure de Mari, et on leur a donné un nouveau contexte. C’est-à-dire que l’objectif de ce texte est de démontrer que Mari et son environnement sont des manifestations de l’enfer, grâce à un cadrage philosophique qui considère les mythes comme des oeuvres d’art et qui garde à l’esprit la tradition grecque.

[EN] In Basque mythology, Barandiaran highlighted the importance of a being: Mari, center of several myths and head of several geniuses or numens. Also in the interpretation of mythology, the character has received prominent attention, especially since the hermeneutics of the twentieth century joined it with the matri(arch)alist theory. However, the explanations given on Mari do not exhaust its subject. There have been collected stories that keep the formula come forward and go back to the headquarters of Mari, and they have been given a new context. That is the objective of this text is to show that Mari and its surroundings are pointers of the Underworld, with the help of a philosophical approach that takes the myths as works of art, and bearing in mind the Greek tradition.