Enbeita
Basco-frantzes ta basco-espainol
hau zerrendaren larria,
hauxe da gure zabalkuritzaren
lehengo ezaugarria,
etsaiak badu gure herri hau
nahastatzeko egarria,
eskerrik asko baina badugu
izena ondo jarria,
Euskadi dugu ta ez besterik
Euskotarren aberria. (BIS)
Izarzelaia
Muga zikin bat jarri ziguten
Iparraldean lehenbizi,
gure tarteko norbaitek al du
hori ontzako ikusi?
Izenak berriz asko ziraden
ríai gintuztenak nahasi,
español haiek tontoak dira
ta zoroak kasik-kasi,
euskaldun danak zazpi gerala
ez dute oraindik ikasi. (BIS)
Enbeita
Gure Herria da gure asabek
utzitako herentzia,
entzun dezaten aberri honen
bihotzaren irrintzia,
sakatu arte ez da leunduko
gure barruko untzia,
kostako zaie gure izena
gure barrutik kentzia,
egunsentia jeikitzen dator
hiru kolorez jantzia. (BIS)
Izarzelaia
Hainbeste izen bat eta beste
baina ezin da ahantzi,
lenotik ona oraindik ere
gerala zazpi probintzi,
gure lagunek lehenago ere
ziotenak hari eutsi,
ezin genzake naiz txarto egon
egoera hontan etsi,
ezin bai dute inoiz borratu
odolez dana idatzi. (BIS)
Jaio 1932-03-19
Hil 1897-03-19
Zuberotar nobleziako familia batekoa zen. Bere aitona Jean-Pierre, abade laiko eta notarioa izan zen Zuberoan. Aita, Ürrüstoin jaio zen. Ama, berriz, irlandarra zuen.
(...) Londresen Louis Lucien Bonaparte ezagutu zuelarik, Anton Abadia euskarari buruzko ikerketak eta lanak egiten hasi zen (1852).
Politikaz hego Euskal Herriko karlisten alde aritu zen. Euskal letrak bultzatzeko asmoarekin lore jokoak antolatu eta diruz lagundu zituen 1851tik hil zen urtera arte, 1897an. Lore joko horiek hamar urtez Urruñan (Lapurdi) antolatu ziren, gero 1864-1876 bitartean Saran (Lapurdi), eta handik aurrera urtero lekuz aldatu ziren. Jaietan, poesia lehiaketez gainera, herritar soilentzako kirol eta ikuskizunak izaten ziren.
Agosti Xahorekin batera euskal gramatika bat atera zuen. Beste lan asko ere argitaratu zituen euskararen gainean. Euskaraz idatziriko lan bakarra, berriz, Zuberoatikaco gutun bat (1864) izan zen.
Euskaldunez irudi mitikoa zuen Abadiak; hala idatzi zuen: «Nous autres, Basques, nous sommes un secret, nous ne ressemblons pas aux autres peuples, fiers de leurs origines et pleins de traditions nationales. Si nous avons un fondateur, un premier aïeul, c'est Adam.»
Abadiak sortu zuen, euskaldunen irudi mitikoari jarraiki, Zazpi Uskal herriak bat edo Zazpiak bat esamoldea.
Iturria: Euskal Wikipedia http://eu.wikipedia.org/wiki/Anton_Abadia
Jonek bere aita Balendinen heriotzan egindako bertsoak.
