BDB Bertsolaritzaren datu-basea

Liburu honen oinarria Lapurdi, Baxe Nafarroa eta Zuberoan euskaraz egindako ahozko literaturako kontakizunen bilketa lana da. Kontakizun horiek aztertu eta sailkatzean, zati handi bat irri ixtorioek osatzen zutela konturatuta, irri ixtorio horien ezaugarrietan sakondu da: egitura, gaiak, beste hizkuntza batzuetan horiei buruz egindako azterketak... Irri ixtorioez gain, leiendak, ipuin miresgarriak, txisteak… ere jaso dira.

Ahozko literaturako beste genero batzuen aldean, irri ixtorioak gutxiago aztertu dira. Era berean, orain arteko biltzaileek, ez dute, sexu gaiko kontakizun askorik jaso. Horietako zenbait ixtorio tradiziozkoak direla frogatu nahi izan da. Badira XVI.-XVII. mendeetan ezagunak ziren irri ixtorioak ere. Gaztelaniazko bilduma modernoetan ere, gure kontakizunen barianteak aurkitu ditugu.

Azkenik, gure corpuseko ixtorioetan islatzen den irri modua ere aztertu nahi izan dugu (Erdi Aroan nagusi ziren zenbait irri gaietatik hasita, XX. mende hasieraraino), eta zenbait gai errepikatu egiten direla kontakizun horietan (apezak irrigarri uztea, emakumeen argitasuna beren senarrak engainatzerakoan…). Iturria: Argitaletxea

Hitzaurrea …11
Eskertza …15
1. Atarikoak …17
2. Kontakizunen izena eta izana …19
2.1. Ahozko-idatzizko kontakizuna …22
2.2. Kontakizunen azterketak eta sailkapenak: sarrera …24
2.3. Gure sailkapenen ezaugarriak …29
2.3.1. Kontakizun errealistak …30
2.3.2. Txisteak …41
2.3.3. Arrazoin/ateraldiak …44
2.3.4. Ipuin miresgarriak …45
2.3.5. Elezaharrak …47
3. Bilketarako metodologia eta kontakizunen azterketarako oinarriak …49
3.1. Datuen bilketa …51
3.1.1. Populazioa eta lagina …52
3.1.2. Bilketarako lan metodoa …55
3.1.3. Transkripzioen inguruko azalpenak …57
3.1.4. Ikerketaren mugak …59
3.2. Kontakizun laburrak euskal letretan …60
3.2.1. Kontakizun laburrak euskal aldizkarietan …62
3.2.2. Webster-en ixtorioen beste eskuizkribu bat …63
3.2.3. Liburuetan euskaraz argitaratutako kontakizun laburrak: fikzioa eta errealitatea aztergai …66
3.2.4. Euskarazko kontakizun laburrak aipagai dituzten ikerketak …71
3.3. Irri-kontakizunen baliokideak bilduma zahar eta berrietan …73
4. Irriaren adierazpenaren azterketa …81
4.1. Kontakizunetarako umorea eta umoreari buruzko teoriak …82
4.2. Irriaren adierazpen moduak. XX. Mende hasierako bi planteamendu: Bergson, Freud …83
4.3. Testuen analisi semiotikoa: bereizgarriak …86
4.4. Irri-kontakizunetako umorearen azterketa …87
5. Ondorioak …115
6. Corpusa: sarrerako azalpenak …121
6.1. Errealistak …122
6.1.1. Apezei buruzkoak …122
6.1.2. Ergel-argiei buruzkoak …162
6.1.3. Gordinak: sexua aipagai dutenak …184
6.1.4. Gordinak: eskatologikoak …215
6.1.5. Gezurrei buruzkoak …227
6.1.6. Akats fisikoei buruzkoak …228
6.1.7. Emazteekin, ezkon bizitzarekin lotutakoak …231
6.1.8. Erlijioarekin lotutakoak …247
6.1.9. Animalia eta landareei buruzkoak …253
6.2. Arrazoi/ateraldiak …257
6.3. Txisteak …276
6.4. Txiste gordinak …309
6.5. Elezaharrak …323
6.5.1. Laminei buruzkoak …323
6.5.2. Herensugeari buruzkoak …330
6.5.3. Basajaunari buruzkoak …332
6.5.4. Sorginei buruzkoak …334
6.5.5. Deabruari buruzkoak …336
6.5.6. Tartaroari buruzkoak …339
6.5.7. Hartzari buruzkoak …340
6.5.8. Elezaharrak: askotarikoak …341
6.6. Ipuin miresgarriak …344
6.7. Askotarikoak …352
7. Eranskinak …361
7.1. Gaien laburpena eta erreferentziak …361
7.2. Websterren testuak …384
8. Bibliografia …393