Biographies - Voir fiche   Pour savoir plus sur cette section

Joxe Mari Iriondo

Datu pertsonalak

Nom
Iriondo, Joxe Mari
Prénom et nom completes
Iriondo Unanue, Joxe Mari
Naissance
1932 Azpeitia + Azpeitia < Urola Kosta < Gipuzkoa < Euskal Herria

Bertsolarisme

Spécialisation principale
Gai-jartzailea
Spécializations
Organizateur
Aurkezlea
Bertso grabatzailea
Bertso-irratsaiogilea
Epailea
Idazkaria
Chercheuse/eur

Information biographique

Biographie
[Wikipediatik: http://eu.wikipedia.org/wiki/Joxemari_Iriondo]


Joxemari Iriondo Unanue (Azpeitia, Gipuzkoa, 1938ko ekainaren 10a) kazetaria da, eta lan handia egin du bertsolaritza, trikitia eta euskal kantagintza zabaltzen. Loiolako Herri Irratian izandako 22 urteko jardunean artxibo dokumental aparta osatu zuen, irratiko estudioan bertan zein hamaika bertso saio, erromeria eta kantaldietan egindako zuzeneko grabazioez osatua. Euskal kantagintza berriari bultzada handia eman zion Iriondok, eta Ez Dok Amairu taldearen sorreran parte hartu zuen. 2010ean, ohorezko euskaltzain izendatu zuten. Euskaltzaindiko Herri Literatura batzordeko kide da.


Urrestilla auzoan jaio zen Joxemari Iriondo, 1938ko ekainaren 10ean. Mutil koskorra zela irratigintzak lilura piztu zion, baita euskararekin lotutako kontuek ere. Soldadutzan egin zituen lehen irratsaioak, Sidi Ifnin (Maroko), eta handik bueltatzean Loiolako Herri Irrati hasi berrian hartu zuten lanerako, 1961. urtean. Kontabilitatea eramaten zuen hasieran, baina pixkanaka kazetari lanak egitera pasatu zen. Herrietako informazioa jorratu zuen hasieran, eta geroago elkarrizketak eta euskal kulturarekin lotutako gaiak. Bertsozale eta trikitizale amorratua zen Iriondo, eta saioak eta erromeriak grabatzen hasi zen, ondoren irratian emateko. Beste batzuetan, trikitilariak, bertsolariak edota kantariak joaten ziren estudiora, grabatzera. Geroago, beste zeregin batzuk ere hartu zituen bere gain; esaterako, gai-jartzaile lanetan aritu zen hainbat urtez, bertsolari gazteen txapelketa antolatu zuen Herri Irratian, eta 1962an trikitilarien sariketa antolatzen hasi zen. Trikitia bultzatzeko egindako lanarengatik, EITBk omenaldia egin zion Iriondori 2006. urtean, San Jose Eguneko Trikiti Jaialdian.

Iriondoren beste zaletasun nagusia kantagintza zen, eta hor ere lan eskerga egin zuen kantari berriak ezagutzera emateko 60ko hamarkadan. Julen Lekuona, Lourdes Iriondo, Xabier Lete, Mikel Laboa, Benito Lertxundi, Oskarbi eta hain ezagunak egin ez ziren beste hainbat abeslari irratira eraman zituen, zuzeneko grabazioak egiteko. Halaber, Ez Dok Amairu taldea eratzeko bileretan parte hartu zuen. "Artze, Lourdes [Iriondo] eta hirurok bildu ginen, eta erabaki genuen bilera bat egin behar genuela euskaraz kantatzen zutenekin. Donostiako Iturriotz tabernan bildu ginen. Hamabost egunera beste bilera bat egin genuen, eta erabaki genuen talde bat sortu behar genuela. Izena gero onartu zen: Ez Dok Amairu. Nire borroka zen jesuitek eta zuzendariek nola hartuko zituzten kanta haiek. Oso ondo hartu zituzten, ez nuen inolako oztoporik izan. Niretzat zoragarria izan zen artista haiek denak grabatzea. Lanean jardundako 42 urteko unerik politena izan zen hori".

22 urtez aritu zen Iriondo Herri Irratian lanean, eta 1975ean hura utzi eta TVEko Telenorte-n hasi zen beharrean, astero erreportaje bat eginez Euskalerria saioan. 1983an EITBn sartu zen, eta 1985ean ETBko zuzendari izendatu zuten. 1989tik 1998ra bitartean EITBko irratietako burua izan zen.

2003. urtean erretiroa hartu zuen.

Hainbat biografia idatzi ditu Iriondok: Lourdes Iriondo, Estitxu, Julen Lekuona, Iñaki Eizmendi Basarri, Joxemari Aranalde, Auntxa eta Iturbidetarrak...