BDB Bertsolaritzaren datu-basea

Lan honetan aztertzen da bertsolaritza garaikidean gertatzen diren distortsioetako bik diziplinaren funtsezko zein ezaugarri aldarazten dituzten. Horretarako, modernitatean zehar arte munduan hain eztabaidatua izan zen autonomiaren kontzeptua hartzen da ardatz modura, ideia hartatik bertso jarduna pentsatzeko asmoz. Hasteko, bertsolaritzaren izaera eta ezaugarriak sinkronikoki aztertu ondotik, jardunaren autonomia bermatzen duten funtsezko lau ezaugarri zerrendatzen dira: iragankortasuna, dimentsio komunikatiboa, izaera pertsuasiboa eta ahozko hizkera. Segidan, azterketa diakroniko bidez, autonomia hori zalantzan jartzen duten bi distortsio ikertzen dira. Lehendabizikoan, XX. mendearen lehen erdian kultur sektore batek bertsolaritza goikulturako diziplinekin homologatzeko edukitako obsesioak diziplinari zertan eragin zion aztertzen da, eta bigarrengoan, berriz, txapelketa edo lehia arautua existitzeak eta halako maiztasunez antolatzeak bertsolaritzaren ezaugarrietan ze aldaera sortzen dituen. Azkenik, bertsolaritzaren autonomian sakontzeko beharra proposatzen da, jardunaren berrikuntzarako ez ezik haren biziraupena bermatzeko bide bakarra delakoan.

Sarrera ...2
1. Bertsolaritzaren funtsezko ezaugarriak: azterketa sinkroniko bat ...3
1.1. Bertsoa haizeak eramaten du (iragankortasuna) ...6
1.1.1. Performancetik gertu ...7
1.1.2. Bertsoaren unitate erreferentzialaren bila ...8
1.2. Bestela esaten ez direnak esatea (komunikazioa) ...10
1.2.1. Hiru adibide: txikitoak, maitasun adierazpenak eta Bulgariako gerra ...10
1.2.2. Bertsoa: gune franko bat ...11
1.2.3. Entzulearekiko menpekotasuna ...13
1.3. Pertsuasioaren gozoak eta gaziak (erretorika) ...15
1.3.1. Erretorikaren genero epidiktikoa ...16
1.3.2. Erretorikaren malurak ...17
1.4. Hizketan bezala bertsotan (ahozko hizkera) ...20
1.4.1. Hizketan bezala kantatzea: zantzu batzuk ...21
1.4.2. Artearen autonomia: testuinguratze labur bat ...24
1.4.3. Bertsolaritzaren espazio autonomoaren arrastoan ...25
1.4.4. Teoria oralisten zantzu batzuk ...29
1.4.5. Ahozko/idatzizko dikotomia auzitan ...31
1.4.6. Azken ohar batzuk ...34
2. Bertsolaritzaren bi distortsio: azterketa diakroniko bat ...37
2.1. Kanpo-homologazio sindromea: Txirrita-Basarri etena ...37
2.1.1. Basarriren bertsolari proiektua ...39
2.1.2. Basarriren proiektuari kritikak ...41
2.1.3. Aitzolen proiektu nazionala eta poesia ...46
2.1.4. Aitzolen proiektu nazionala eta bertsolaritza ...50
2.1.5. Homologazio sindromearen distortsioak ...55
2.2. Txapelketen existentzia jarraitua: lehia arautuaren absurdua ...61
2.2.1. Txapelketa: inertzia ala beharrezko tresna? ...63
2.2.2. Nori kantatzen zaio txapelketan? ...67
2.2.3. Amurizaren aldaketa estetikoa ...73
2.2.4. Lehia arautuak eragindako distortsioak ...82
3. Ondorioak ...87
4. Bibliografia ...89