Bertsos - View details To know more about this section
Bertso berriak [Bertso berri batzuek aurtengo urtian] [Bertsoa] / Manuela Etxarri, Joakin Luzuriaga "Segurako Itsua"
Bertso berriak [Bertso berri batzuek aurtengo urtian] [Bertsoa] / Manuela Etxarri, Joakin Luzuriaga "Segurako Itsua"
Stanza name:
Zortziko txikia (hg) / Lau puntuko txikia (ip)
Dokumentu-mota:
Liburua
Localization:
XDZ - Xenpelar Dokumentazio Zentroa
1/
[Joakin Luzuriaga:]
Bertso berri batzuek
aurtengo urtian
zabaldu al banitza
askoren artian;
kantatutzera nua
instante batian
itxuak zenbat pena
sufri lezakian.
2/
[Manuela Etxarri:]
Itxuaren bizitza
penagarrizkua:
non dabillen jakiñ ez,
beti arriskua;
luzatuagatikan
andriak eskua,
anbat irukiko du
kariño freskua.
3/
[Joakin Luzuriaga:]
Au da nere penaren
bigarren partia:
aski det ostatuan
mayera jutia,
itxuaren aieka
ezurrez betia,
andriak egingo du
aragi jatia.
4/
Gizona engañatzeko
badu baloria,
etzaio mudatuko
asko koloria;
luzatuagatikan
nik tenedoria,
andriak ezpañetan
nik bañon obia.
5/
Nere bizi moduaz
asi naiz tentatzen;
mayian eztirate
gustorík ematen;
itxua ezurrarekin
agiñak nekatzen,
andria berriz farrez
ezpañak txupatzen.
6/
[Manuela Etxarri:]
Maleziyan sartu da,
urtez aberastu,
kantuan laguntzeko
petxutikan estu;
ardo zarra erateko
boladua nastu,
ori bakarrik beste
biziyorik eztu.
7/
Tamañan eraten du
ematen zaiona,
ardo piska batekin
esponjak txanpona,
gorputzaren gustua,
alimentu ona,
gastuak galdu dezan
beldur det gizona.
8/
[Joakin Luzuriaga:]
Gizonarentzat badu
makiña bat tatxa,
itxua naizelako
onenbeste mantxa;
berak ankarik eziñ
lurretikan altxa,
konpasian ontzen du
barriaren martxa. (sic)
9/
[Manuela Etxarri:]
Bireko ebilleraz
esan det klaruan:
piska bat mugitzen da
nere anparuan;
eztago itsusiya
bere estaduan,
nai duenak ekusi
ona non daguan.
10/
[Joakin Luzuriaga:]
Lenguan Andoañen
bertan gosalduta,
etxerako ustian
paperak salduta,
panparroi juana da
sokari elduta,
gizona ta astua
birian galduta.
11/
Abiyatu giñaden
Andoaindik gora,
andriak atera du
onelako moda,
astua erdiyan da
ni arren ondora,
biyak galduta joan da
eztakigu nora.
12/
Andriaren atzetik
isillik astuak
burutikan atera
ditu krabestuak;
soka lengo birian
zeraman eskuak;
itxuak eztakazki
giyari gaiztuak!
13/
Astua kamiyotik
agudo atera,
gosiak zeguen ta
belarra jatera;
ni ondotik ojuka:
«Ura non ote da?»,
beldurrak erortzeko
lezeren batera.
14/
Bizitzian baneukan
milla sentimentu:
andriari ojuka,
astuari kontu;
onenbeste naigabe
gorputzian artu,
nai beziñ len ez giñan
Billabonan sartu.
15/
Falta obserbatuta
andria ori jira,
astua an ote zen
sokari begira,
maldeziyua eginta
moñuari tira;
orra bizi modua
sortzeko segira!
16/
[Manuela Etxarri:]
Joakin Luzuriaga-k
Manuela emazte,
biziyoz berdin gera
bata beziñ beste;
kantuz eztizut esan
merezi ainbeste,
ala ere emen nator
barkaziyo eske.
17/
Orra bertso berriyak
nik errematia,
eder al deritzazu
oiek esatia?
Biyok biarko degu
geren suertia,
gure espirituak
dirauen artia.
Iturria: Zavala, Antonio. "Pastor Izuela (1780-1837); Ezkioko eta Segurako itxuak". Tolosa: Sendoa, 1971. Auspoa liburutegia; 106. 150-155 or.
Interneten: https://www.euskaltzaindia.eus/dok/iker_jagon_tegiak/auspoa/10662.pdf