Biographies - View details To know more about this section
Patxi Etxeberria
Personal details
- Name
- Etxeberria, Patxi
- Complet name and surname
- Etxeberria Zubiria, Patxi
- Birth
- 1930 Orio + Orio < Urola Kosta < Gipuzkoa < Basque Country
Bertsolarism
- Main specialization
- Bertsolaria
- Specializations
-
Bertso irakaslea - Jarduerei buruzko azalpenak
- Txapelketa eta sariketetako partaidetzak:
Gipuzkoako Bertsolari Txapelketa: 1962 (kanporaketa); 1964 (finalista); 1966 (funalista); 1969 (finalista); 1985 (kanporaketa).
Euskal Herriko Bertsolari Txapelketa Nagusia: 1980 (finalista); 1982 (azkenlaurdenak)
Gipuzkoako Herriarteko Bertsolari Txapelketa: 1999 (Lasarte taldean, Andoni Otamendi eta Pablo Suberbiolarekin); 2017 (Ane Labaka, Asier Azpiroz eta Unai Muñoarekin)
Zikuñagako saria (Hernani) 1956: txapeldun
Gipuzkoako Bertsolari Berrien Txapelketa (Ordizia): 1959
Aginagako bertsolari gazteen txapelketa: 1959
Loiola Irratiko Saria (Azpeitia): 1962 (txapeldunorde); 1963; 1964; 1965; 1967 (txapeldunorde)
Urola Kostako bertsolari txapelketa (Zumaia): 1970
Usurbilgo Bertsolari Txapelketa (Usurbil): 1978
Udarregi sariketa (Usurbil): 2011
Biographical details
- Biography
- Orioko (Gipuzkoa) Ortzaika auzoko Erretzabal Txiki baserrian jaio zen, 1930eko urriaren 14an; zortzi senideetatik bosgarrena da bera. Bailarako Saikola eskolan idazten eta kontuak ateratzeko lain ikasita, bederatzi urterekin hasi zen lanean, eskabetxeriaren industrian. Beste langintzaren bat probatu ondoren, arrantzale hasi zen 13 urte betetzear. Soldadutza igarota, 1954an, Orikoko Astilleron hasi zen lanean. 1955ean, Iñaxi Etxeberria oriotarra eta biak ezkondu, eta Lasarte-Orian hartu zuten bizitokia; 1962an arrandegia ireki zuten bertan, eta hauxe izann dute lanbidea orduz gero.
“Jaiotzez nirekin etorri zen bertsozaletasuna” esan izan du. Berekasa, Santaeskean koplaritzan, taberna giroan eta bazkarietan lagunartean jardunez trebatzen joan zen eta, 1956ko irailean, Zikuñaga auzoko (Hernani) bertsolari gazteen txapelketa batean egin zuen plazetako jauzia; irabazle irten zen orduan. Geroxeago heldu zitzaizkion errenkadan, Aginagako gazteen txapelketa 1959an, Loiola Irratiko sariketak... Koskaz koska joan zen ezagutarazten bere ahotsa bertso munduan.
Molde klasikoko bertsolaria, “Hizketan bezala bertsotan” egin izan duen bertsolari belaunaldiko kidea da. 1965eko maiatzean, Loiolako Herri Irratiak antolatuta bertsolari gazteen txapelketako finala zela-eta, Zeruko Argia aldizkarian idatzitako kronikan, egoki asko definitu zuten Etxeberria: “izketa, neurria, irudimena, zorroztasuna... denak berekin ditu. Bertsoa errez, eta sakon egiten, mutilla degu Etxeberria. Oraindik, bertsolaritza bizi bada (Jainkoak nai dezala!) oriotarrak ortzak erakutsiko ditu”.
Etxeberrria lehenbiziko egunetik izan da jakitun doahinik ez duela eduki punta-puntako bertsolaria izateko. Baina ofizioa bikain menderatuz, plaza handietan bezainbat gozo eta gustura jardun du kantari edozein auzo txikiko bazkal edo afal osteeetan, santa eskean, erromerietan... Gehien ibili den urtetan, 100 plaza pilatu izan ditu. Beti ere, eskua atzen jarrita, serio-serio, plaza gizon patxarosoaren irudia transmitituz.
Ahots sendoagatik eta doinu aberastasunagatik famatu izan da maiz. 1980ko Euskal Herriko txapelketan, esate batera, hogei doinu desberdin abestu zituen, bere ibilbidean ahotik belarrira ikasita zeuzkanak.
Bertsolarien belaunaldi mordoarekin plazak partekatzea egokitu izan zaio; kasik ehun bertsolariekin, bere apunteen arabera. Hasita Basarri, Uztapide, Lasarte, Zelai, Txapel, Mitxelena, Azpillaga, Lazkao Txiki... eta abarrekin, eta bukatuz Unai Agirre, Amaia Agirre, Ane Labaka, Unai Gaztelumendi eta horien garaikide askorekin.
Urtetan aurrera eginda egon arren, ederki asko egokitu zen bertso-eskolen mugimendu berritzailera, eta, Lasarte-Oriako bertso eskolako kide izan da urtetan, Ebaristo Pikabea, Joxe Kruz Labaka, Imanol Lizardi, Pablo Suberbiola, Andoni Otamendi, Beñat Iguaran, Zigor Iriondo, Ane Labakarekin eta beste zenbaitekin batera. Gipuzkoako Herrien Arteko Txapelketan parte hartu zuen Lasarte-Oria ordezkatuz 1999an (Andoni Otamendi eta Pablo Suberbiolarekin) eta 2017an (Ane Labaka, Asier Azpiroz eta Unai Muñoarekin); taldekako txapelketa honetan 2017ko otsailean egindako bi saioak, Lasarte-Orian lehenik eta Urretxun gero, izan dira bere azken plazak.
2009an, bere bizitza, mundu ikuskera eta bertso bilduma, eta berari buruz hainbat bertsolari eta bertso-eskolako lagunek duten iritzia jasotzen dituen liburua osatu zuen Xabier Lasa Bergarak, beste hainbaten laguntzarekin. Lasarte-Oriako udalak argitaratu zuen "Patxi Etxeberria. Hizketan bezala bertsotan. 50 urtez plazagizon 1959-2009 izenburupean.
First steps in bertsolarism
- Lehen plaza
- Hernaniko Zikuñaga auzoan, 1956ko irailean, bertsolari gazteen txapelketa batean.
Publications
- Argitaratutako liburuak
- Lasa Bergara, X. "Patxi Etxeberria. Hizketan bezala bertsotan. 50 urtez plazagizon 1959-2009". Lasarte-Oriako Udala, 2009