Biografiak - Fitxa ikusi   Atal honi buruz gehiago jakiteko

Mariana Hargain

Datu pertsonalak

Izena
Hargain, Mariana
Izen abizen osoak
Hargain Etxepare, Marie Anne
Jaiotza
1860 Ezpeleta + Ezpeleta < Lapurdi Garaia < Lapurdi < Euskal Herria
Heriotza
1925 Donapaleu + Donapaleu < Amikuze < Baxenabarre < Euskal Herria

Bertsolaritzan

Jarduera mota nagusia
Bertsolaria
Jarduerak
Bertso-jartzailea

Datu biografikoak

Biografia
1860ko azaroaren 23an jaio zen Ezpeletan. Espartin fabrikako langile, bertan ezagutu zuen Aña Etxegarai Lekornekoa, hainbatetan bere kantukide izango zena. Ezkondu ondoren espartingile lana utzi eta laborantzan jardun zuen. Kanbon bizitu zen "Hegontoinia" baserrian. 1925eko irailaren 2an hil zen Donapaleun.

Bere izena modu ezberdinetan jasota dago. Beñat Souleren lanean (2011), Mariana Hargain Etxepare bezala jasota dago; eta Carmen Larrañagak aipatzen duen Marie Abbadia Arrasten lanean (1909), Marie Argain Urqu(i)doya bezala agertzen da; eta 1894eko Lore Jokoetako 4. saridun bezala, "Réveil basque" egunkarian Marie Argain izenarekin jaso zen.

Bat-bateko sariketetan bi aldiz izan zen irabazle: 1888an Kanboko Lore Jokoetan (Ibarrartekin batera) eta 1895ean Ezpeletako Euskal Bestetan. Sariduna ere izan zen 1894an Hazparnen, 4. postua, 1896an Kanbon, 3. postua; eta 1907an berriro ere Kanbon, 3. postua lortu baitzituen.

Bera baino gazteagoa zen Aña Etxegarairekin batera sarritan kantatu zuen. Arrakasta handia izan zuten bi emakumeek eta leku askotatik kanturako deitu zieten (Soule, 2011).

Marie Abbadiak 1890ean elkarrizketatu zituen Marie Hargain eta Aña Etxegarai, eta bien arteko bat-bateko jardunaren berri eman zuen bere lanean. Elkarrizketa horretan Mariek bere bertsotarako gaitasuna 20 urte ingururekin garatu zuela azaltzen du; eta plazan jendaurrean bertsotan egiteko nola jazten ziren galdetuta, apaiza aipatzen dute bi bertsolariek. Apaiza bertso entzuleen artean egoten zen ikusten eta entzuten, eta emakume bertsolariak argi ibiltzen ziren baita janzkerarekin ere, emakume desegokiak bezala markatuak ez izateko.

Bertso-jartzaile ere aritu zen. Jaso den bere bertso-sorta: "Ehun eta zonbait urthe"

Irudia: Txakur Gorria

Iturria:
- Soule, Beñat. "Neurtizlari, Bertsulari, Iparraldez". Bilbo: Erroteta; Euskaltzaleen Biltzarra, 2011.
- Larrañaga, Carmen. Bersolaris destacadas. IN. "Euskonews & Media", 56 zkia., 1999-11-26. http://www.euskonews.eus/0056zbk/gaia5603es.html ]
- Abbadie d'Arrast, Charles d', Madame. "Causerie sur le pays basque : la femme et l’enfant". Paris: Roudeval, 1909. https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k8630871q/f75 ]
- "Bi emazte bertsolari, Marie d’Abbadie d’Arrast, 1896". Baiona: Bilketa, 2018. http://www.bilketa.eus/eu/bildumak/testu-hautatuak/1617-bi-emazte-bertsolari-marie-d-abbadie-d-arrast-1896