Pello Esnal

Biographies - View details To know more about this section

Personal details

Name: Esnal, Pello
Complet name and surname: Esnal Ormaetxea, Pello
Birth: 1950 Andoain + Andoain < Buruntzaldea < Gipuzkoa < Basque Country

Bertsolarism

Main specialization

Eragilea

Specializations

Organizer

Bertso irakaslea

Bertso-jartzailea

Epailea

Herri-bertsolaria

Researcher

Bertso analisigilea/kritikaria

Jarduerei buruzko azalpenak

Xenpelar bertso-paper lehiaketa (Euskaltzaindia): 1.saria 1978an eta 3. saria 1984an.
Basarri bertso-paper lehiaketa (Zarautz, Gipuzkoa): 1. saria 1985, 1989, 1989, 1991, 1992, 1995, 1996, 1997 eta 1999an, eta 2. saria 1986, 1988 eta 1990ean.
Orixe bertso-paper lehiaketa (Orexa, Gipuzkoa): 1.saria 1988, 1990, 1991 eta 1993an.
Balentin Enbeita bertso-paper lehiaketa (Muxika, Bizkaia): 3. saria 1989an eta aipamen bereziak 1990 eta 1992an.
Debaldeko Festa bertso-paper lehiaketa (Euskadi irratia): 1.saria 1984an.
Joxe Legarreta bertso-paper lehiaketa (Hernani, Gipuzkoa): 1.saria 1993an
Lazkao Txiki bertso-paper lehiaketa (Ordizia, Gipuzkoa): 2. eta 3. sariak 1993an.
Loiolako Inazio Saria bertso-paper lehiaketa (Azpeitia, Gipuzkoa): 1. saria 1991ean.
Manuel Lekuona bertso-paper lehiaketa (Oihartzun, Gipuzkoa): 1. saria 1993 eta 1997an, 2. saria 1995 eta 1996an eta 3. saria 1992an.
Zapirain anaiak bertso-paper lehiaketa (Errenteria, Gipuzkoa): 1.saria 1992 eta 1996an, eta aipamen bereziak 1996 eta 1998an.

Zarauzko Bertso Eskola: irakasle; teknika propioak landu ditu
Lizardi saria (Zarautz, Gipuzkoa): antolatzaile eta epaile. Epaile 1986tik 2005era bitarteko edizioetan.
Orixe bertso-paper lehiaketa (Orexa, Gipuzkoa): epaile 1989an.
Ihaute bertso-paper lehiaketa (Euskadi Irratia): epaile 1994an.
Euskadi Irratiko bertso-paper lehiaketa (Euskadi Irratia): epaile 2002an.

Aztertzailea: Uztapideren errima

Biographical details

Biography: Andoianen jaio zen 1950ean. Irakaskuntza ikasketak egin zituen, eta baita pedagogia, psikologia eta teologia ikasketak ere; pedagogian lizentziatua da (UNED). Irakaskuntzan jardun zuen, lehen postua, oposizioz lortu zuen Araban. HABEko Glotodidaktika alorrean aritu da 1981an sortu zenetik; pedagogia arduraduna izan zen. Euskaltzain Urgazle izendatu zuen Euskaltzaindiak 1991an, eta herri literatura batzordeko eta Jagon saileko partaide izan da. Eusko Jaurlaritzako euskararen aholku batzordeko kide izan zen urte batzuetan. Zarauzko kultur bizitzan parte-hartze handia izan du: Literatu mintegiko arduraduna izan da Arte zaleak elkartean, eta bertsolari eskolako irakaslea 1980-1990ko hamarkadetan.

Sorkuntzari dagokionez, ahoz zein idatziz, euskara bidezko alderdi guztiak jorratu ditu: bertsolaritza, eleberria, haur eta gazte literatura, saiakera, gidoigintza, itzulpengintza, artikulugintza ... Bertsolaritzaren alorrean, honen alderdi guztietan egin du bere ekarpena; bat-bateko bertsogintzan jardun ondoren, bertso-jartzailetzan eta ikerkuntzan nabarmendu da bereziki: 19 lehen sari irabazi ditu bertso idatziz eta ikerlan eta artikulu mamitsu asko idatzi ditu. Horrezaz gain, aipagarria da Zarauzko bertso-eskolan eta Aiako bertsolarien trebakuntzan egindako ekarpena.

Narratiba alorrean, hiru sari jasoak ditu haur literaturaren esparruan eta Euskaltzaindiak emandako Manuel Lekuona saria saiakeran.

First steps in bertsolarism

Lehen plaza: Lazkaon, 1979ko udan, Lazkao Txiki, Mikel Mendizabal eta Eusebio Igartzabalekin.

Publications

Argitaratutako liburuak: . Itzuliko naiz. Auspoa liburutegia 229, 1995
. Pello Errota. Txirrita saila, Sendoa, 1998.
. Txirrita. Txirrita saila, Sendoa, 1998.
. Antonio Zavala, zauria hauspo. Auspoa liburutegia 332, 2015
Beste argitalpenak: . "Errima Uztapideren bertsogintzan", in Euskera, 36 (2. aldia), 1991: 505-598. or. (Manuel Lekuona ikerketa-saria).
. "Uztapideren bat-bateko bertsogintzaren bihotzean" , in Egan, 45, 1993 eta 46, 1994.
. "Bat-bateko bertsogintzaren didaktikaz", in Jakin, 75, 1993: 97-116. or.
. "Puntua bertsolaritzan", in Euskera, 39 (2. aldia), 1994: 1.233-1.270. or.
. "Bertsoa erabatekoa denean", in Bertsolari, 6 , 1992: 24-31. or.
. "Bertsolari txapelketa - 1986: zenbat buru, hainbat aburu", in Habe, 108, 1987: 34-35. or.
. "Bertsolaritzaren alfabeta", in Bertsolari, 18, 1995: 62-79. or.
. "Bertsolaritzaren zurrunbiloan", in Ikasgelatik plazara, Bilbao, UEU, 1989: 119-147 or.
. "Hitzaurrea", in Antonio Zavala Auspoaren auspoa I, II (Itzaldiak / conferencias). Oiartzun, Sendoa, 1996, 11-19. or. (Auspoa Liburutegia, 238-239).
. "Hitzaurrea" in Zendoia, Nikolas, Beranduko birigarroa. Oiartzun, Sendoa, 1998 (Auspoa Liburutegia, 254).
. "Bertso berriak, alferrik jarriak?", in Bertsolari, 40, 2000: 98-103. or.
Ekoizpen oharrak: ELEBERRIA:
Nada de agua en Madrid. BBK-Euskaltzaindia, 1997 (Txomin Agirre eleberri-saria).

HAUR ETA GAZTE LITERATURA
Malkos. Elkar, 1990
Nabukodonosor. Elkar, 1991 (Bilintx saria, 1990).
Zazpi kolore ditu ostadarrak. Erein, 1991 (Lizardi saria, 1990).
Txukunago ibiltzen da kostako trena. Bruño, 1992
Xaxpi. Desclée De Brower, 1993
Salomondarrak. Ibaizabal. 1999. (Leioako euskarazko II. eleberri-lehiaketa, 1992)
Otsogorritxo. Ibaizabal. 1999
Azeri-zuloa. Elkar, 2001 (Joseba Jaka II. literatur beka)
Egundokoa haiz, Segundo! Erein, 2005
Kutun kutuna. Bruño, 2005

ITZULPENGINTZA:
Oskar eta ovniak. Elkar, 1983 (Carmen Kurtz-en Oscar y los ovnis eleberriaren itzulpena).
Loraneko gaztelua. Bruño, Ziaboga bilduma, 1992 (Jose Maria Mendiolaren El castillo de Lora -ren itzulpena, haur eta gazte literatura).
Mumu. Bruño, Ziaboga bilduma,1992. (Hilda Perera-ren Mumú-ren itzulpena, haur eta gazte literatura)
Lehoiaren hortzak. Bruño, Ziaboga bilduma, 1994. (Merce Company-ren Les dents del lleó-ren itzulpena, haur eta gazte literatura).
Goardalurra. Bruño, Ziaboga bilduma, 1994. (Concha López Narváez-en El guardián de senderos-en itzulpena, haur eta gazte literatura)
Hiriko ehiztaria. Bruño, Ziaboga bilduma, 1996. (José Luis Olaizolaren El cazador urbano-ren itzulpena, haur eta gazte literatura)
Urte askoan! Bruño, Ziaboga bilduma, 2005. (Carmen Vazquez-Vigoren Cumpleaños -en itzulpena, haur eta gazte literatura)

Add more information