Library - View details To know more about this section
Euskarazko bat-bateko bertsoen erritmoa : silabatzea, erritmo-ereduak eta taldekatzea

- Author(s)
- Aizpurua Insausti, Ainhoa
- Title
- Euskarazko bat-bateko bertsoen erritmoa : silabatzea, erritmo-ereduak eta taldekatzea / Ainhoa Aizpurua Insausti ; zuzendariak, Oroitz Jauregi Nazabal, Miren Lourdes Oñederra Olaizola.
- Publication
- 2024-04-19
- Subjects
- Bertsolaritza
- Content
-
Testu osoa
- Other authors
- Jauregi Nazabal, Oroitz ; Oñederra, Lourdes
- Type of material
- Document
- Eduki mota
- Thesis
- Notes
- Euskal Herriko Unibertsitateko doktorego-tesia.
Azalean: Euskal Herriko Unibertsitatea / Hizkuntzalaritza eta Euskal Ikasketak Saila
Ikerketa hau Mintzola Fundazioaren eta Mikel Laboa Katedraren (EHU) doktorego-aurreko bekaren finantzazio bidez egin da 2016/12/16-2017/01/22 tartean, eta Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailaren doktoreak ez diren ikertzaileak prestatzeko diru-laguntzari esker 2017/01/23-2020/01/15 bitarte.
Jabetza eskubideak: CC BY-NC-ND 4.0
Euskarazko bat-bateko bertsoen erritmoa da tesi honetan aztergai. Euskaraz sorturiko kantu inprobisatuanalor musikalari erreparatu zaio hizkuntzaren erritmo-antolakuntzaren fonologiarekiko loturetatik. Hirudira lanaren helburu nagusiak: 1) Euskararen tipo erritmikoak eta, zehatzago, euskararen fonologiakbertso-jarduna nola baldintzatzen duen aztertzea. 2) Hizkuntzaren, metrikaren eta musikaren artekoharremanak bertsoetan zer-nolakoak diren ulertzea. 3) Bertsoetako aldakortasun prosodikoaren nondiknorakoakaztertzea, testu-uztartzeaz gaur egun dagoen ikuspegia konplexuagotuz.Horretarako, marko teoriko eta interpretatibo baten lehen ardatzak proposatu dira, batetik, bat-batekobertsoen erritmo-antolakuntzaren funtsa ulertzeko heldulekuak eskaini asmoz. Lanketa horren osagarri,corpus azterketan oinarritu da lanaren alderdi enpiriko-analitikoa: 1980-2017 bitarteko Bertsolari Txapelketa Nagusietako irabazleen finaleko bertsoak aztertu dira hizkuntzaren erritmoa egituratzen dutenbertsolarien silabatzeari, gauzatutako erritmo-ereduei eta unitate prosodikoei (taldekatzeari) erreparatuz.Egindako azterketan agerian geratzen da euskararen silaba-aldikotasuneranzko joera bertsoetako silabaegiturenmaiztasunetan, silaba-egitura baldintzatzen duten gertakari segmentaletan zein maiz hitz artekomugei ematen zaien trataeran, baita unitate prosodiko nagusien antolakuntzan ere.Edonola ere, badira hizkuntzaren tipo erritmikotik bete-betean azaldu ezin diren gertakariak.Hizkuntzaren, bertso-neurriaren eta doinuaren arteko elkarreraginak ahalbidetzen du bertsoetako txertatzeprosodikoa modu osoagoan ulertzea. Bertsolarien erritmo-ereduen zein taldekatzearen joera nagusiakbaldintza metriko-musikaletatik ulertu ahalko dira, baita gertakari segmental eta silabiko zenbait ere.Hizketa-mailak, epai-irizpideak (eta horien oinarrian dagoen bertsogintzari buruzko ikuskerak), garaiangaraikobertsogintza kanonak eta bertsolari bakoitzaren ezaugarri estilistikoak ere kontuan hartubeharreko eragileak direla uzten du agerian eginiko analisiak.
Lanean zehar erabilitako laburdurak eta bestelako zeinuak...xvii
Corpuseko adibideak aurkeztu eta izendatzeko modua...xvii
Bestelako zeinu, ikur eta laburdurak...xviii
Taulen zerrenda...xxi
Irudien zerrenda...xxiii
1. Sarrera...1
1.1. Ikergaia kokatuz...1
1.1.1. Prosodia...1
1.1.2. Bertsoen prosodia...6
1.1.3. Ikergaiari ezarritako mugak: bertsoen erritmoa ardatz...8
1.2. Helburuak...9
1.3. Tesiaren aztergaiak...9
1.4. Ohar teoriko-metodologiko zenbait...11
1.4.1. Marko teoriko eta interpretatiboaren eraikuntzaz...11
1.4.1.1. Molde teorikoa...11
1.4.1.2. Hizkuntzaren analisi-mailak...15
1.4.1.2.1. Hizkuntza egituratzen duten hatsarre orokorrak...15
1.4.1.2.2. Hizkuntzen hautu tipologikoak...16
1.4.1.2.3. Hizkuntza jakin baten baitako zehaztapenak...16
1.4.1.2.4. Norma...17
1.4.1.2.5. Performance-a edo ekoizpena...17
1.4.1.3. Landutako bibliografia eta lehen mailako iturriak...18
1.4.2. Corpusaz: aztertutako bertsoak eta eginiko ohar linguistiko eta musikalak...19
1.5. Tesiaren egitura...23
2. Txertatze prosodikoa...25
2.1. Sarrera...25
2.2. Bilakabide prosodikoak...26
2.3. Silabatzea...29
2.4. Prosodiaren eta hizketaren alderdi segmentalaren arteko harremana...31
2.4.1. Bilakabide fonologiko segmentalak...33
2.4.2. Bilakabide segmentalak eremu prosodikoetan...40
2.4.3. Erregela morfonologikoak...42
2.5. Hondarreko gogoetak...45
3. Hizkuntzen erritmoa...47
3.1. Sarrera...47
3.2. Nabarmentasun harremanak. Azentuak eta azentu-ereduak...48
3.3. Taldekatzea: hierarkia prosodikoa...49
3.4. Erritmoaren araberako hizkuntza-tipologia(k)...52
3.4.1. Isokroniaz...54
3.4.2. Isokronia, ekoizpen-asmo eta oharmenean...56
3.4.3. Erritmo(ar)en oinarria, fonologia...58
3.4.3.1. Silaba azentudun eta azentugabeen arteko bereizkuntza...61
3.4.3.2. Bokalen nolakotasuna eta kantitatea...61
3.4.3.3. Tempoa azkartzeko modua (allegrostyle)...62
3.4.3.4. Silaba-egitura...62
3.4.3.5. Silaba-kontaketa...64
3.4.3.6. Silaba astunak azentudun?...64
3.4.3.7. Azentuak segmentuak erakartzen ditu?...64
3.4.3.8. Bilakabide segmentalen, silabatzearen eta taldekatze prosodikoaren joerak...64
3.4.3.9. Azentua gauzatzeko moduak...65
3.4.3.10. Ohar eta gogoeta zenbait fonologian oinarritutako tipo erritmikoez...65
3.4.4. Euskara fonologian oinarritutako erritmoaren araberako tipologian...71
3.4.4.1. Silaba azentudun eta azentugabeen arteko kontrastea eta bokalen nolakotasuna eta kantitatea...71
3.4.4.2. Azentuak silaba eta segmentuekin duen harremana eta tempoa azkartzeko modua72
3.4.4.3. Silaba-egitura eta silaben arteko mugak...73
3.4.4.4. Silaba kontaketa...76
3.4.4.5. Bilakabide segmentalak, silabatzea eta taldekatzea...76
3.4.4.6. Azentua eta kantitatea. Azentua gauzatzeko moduak...77
3.4.5. Erritmoa tipologia holistikoan...78
3.4.5.1. Hitz ordena eta esaldi mailako azentua...80
3.4.5.2. Esaldi mailako azentua eta hitz mailakoa...81
3.4.5.3. Hitz mailako azentua eta afixuak...82
3.4.5.4. Azentua eta erritmoa...82
3.4.5.5. Hizkuntza, bertsogintza eta musika...84
3.4.6. Euskara tipologia holistikoan...85
3.4.7. Oharmenera eta neurketetara itzulia...86
3.4.8. “Euskararen erritmoa neurtzen”...89
3.5. Hondarreko gogoetak...90
4. Aldakortasun prosodikoa: eragileak eta egitekoak...93
4.1. Sarrera...93
4.2. Morfo-sintaxiaren, semantikaren eta pragmatikaren sareetan...94
4.2.1. Morfologiak prosodia kudeatzen duenean...94
4.2.2. Zama semantikoaren eta informazioaren berritasunaren eragina...95
4.2.3. Fokua...96
4.2.4. Prosodia eta sintaxiaren arteko harremana...97
4.2.5. Informazio-egitura, diskurtso-antolakuntza, testu-mota...101
4.3. Hizketa-mailak eta testuinguruko baldintzen eragina...102
4.4. Hizketa tempoaren eta antolakuntza erritmikoaren eragina...105
4.5. Egiteko paralinguistikoak, ez-linguistikoak eta kode komunikatiboak...107
4.6. Hondarreko gogoetak...110
5. Testu-uztartzea...111
5.1. Sarrera...111
5.2. Testu-uztartzea hizkuntzaren txertatze prosodikotik ulertuz...113
5.3. Hizkuntzaren, metrikaren eta musikaren arteko lotura eta alde prosodiko batzuk...115
5.3.1. Periodikotasuna...115
5.3.2. Nabarmentasun harremanak...116
5.3.3. Taldekatzea...119
5.4. Zein hizkuntza-ezaugarri gauzatzen dira kantuan?...120
5.5. Zein puntutara arte islatzen dira hizkuntza-ezaugarriak kantuan?...123
5.5.1. Hizketatik kantura doan bidean...123
5.5.2. Egituren eta horien gauzatzearen arteko tentsioak...124
5.5.3. Prosodiaren egitekoak testu-uztartzean. Osagaien arteko harremanetatik harago...125
5.6. Hondarreko gogoetak...127
6. Bertsolaritza...129
6.1. Sarrera...129
6.2. Oinarrizko osagai batzuen aurkezpena...130
6.3. Bertsoetara erretorikatik hurreratuz: testuinguruaren garrantzia...133
6.4. “Tradizio modernoa”: itxuraz aurkako diren joerak uztartuz...136
6.5. Gizartearekiko lotura gehiago...137
6.5.1. Bertsolaritza harreman gisa...138
6.5.2. Bertsolaritzaren gizarte-mugimendua...139
6.5.2.1. Bertsolaritza gizarte-mugimendu gisa egituratuz...139
6.5.2.2. Garaian garaira egokitzeko gaitasuna: bertsolaritzaren artikulazioak...143
6.6. Prosodia ukitzen duten ―edo prosodiak ukitzen dituen― eremu batzuk bertsoetan...143
6.6.1. Bertsoen metrika edo neurria...144
6.6.1.1. Atariko ulerkera eta terminologia auzi batzuk...146
6.6.2. Bertso-doinuak...148
6.6.2.1. Doinuen egitura...149
6.6.2.2. Neurriekiko loturak...153
6.6.2.3. Doinuen hautuaz eta hautemateaz...154
6.6.3. Bertsolarien kantaera...156
6.6.3.1. Kantaerak hautemateko moduez...156
6.6.3.2. Heziketa musikalaren, testuinguru komunikatiboen eta baliabide teknikoen eraginaz...157
6.6.3.3. Doinuaren ezaugarriek baldintzatutakoaz...158
6.7. Hondarreko gogoetak...159
7. Ikerketan aztertu den corpusa: kokapena eta testuingurua...161
7.1. Sarrera...161
7.2. Corpusaren hautuaz...161
7.2.1. Aldia: 1980 - 2017...163
7.2.2. Saio-mota: Bertsolari Txapelketa Nagusietako finalak...163
7.2.2.1. Txapelketen testuingurua(k)...164
7.2.2.2. Txapelketetan bertsolariek eginiko lanak (azterturiko bertsoaldiak)...166
7.2.2.3. Epai-irizpideak...172
7.2.3. Bertsolariak: txapeldunak...173
7.3. Azterturiko bertsoak, txapelketak eta bertsolariak bertsolaritzaren bilakaera historikoan labur kokatuz...176
7.3.1. 60ko hamarkadako “bertsogintza soziala” eta bertara heltzeko bidea...176
7.3.2. Bertsolari eta bertsozaleen (auto-)antolakuntza: kultur proiektuaren sorrera garaiak …178
7.3.3. Telebistara, teorizaziora, nazioartera eta rockera jauzia...180
7.3.4. Multipolartasunerantz...182
7.4. Hondarreko gogoetak...183
8. Bertsoen silabatzea: silaba-egiturak, gertakari segmentalak, silabatze-aukerak eta baliabide metriko nagusiak...185
8.1. Sarrera...185
8.2. Aurrekariak eta marko teoriko-analitikoa...189
8.2.1. Silaba: definizioa eta egitura...189
8.2.2. Euskararen silaba-egitura eta silabatzean onartzen diren hots bilkurak...191
8.2.3. Bilakabide fonologiko segmentalak eta horien emankortasuna...194
8.2.4. Euskarazko bilakabide segmental sintagmatiko nagusiak eta zenbait erregela...195
8.2.4.1. Fortitioak...196
8.2.4.2. Lenitioak...198
8.2.4.3. Euskaraz gauzatzen diren bilakabideen joerez...201
8.2.5. Erritmoaren araberako tipologia(k), silabatzea eta euskararen silaba-aldikotasuna...202
8.2.5.1. Silaba-egituraren konplexutasuna eta silaba-moten maiztasunak...202
8.2.5.2. Joera segmentalak...204
8.2.5.3. Silaben arteko mugak eta silaben zenbaketa...205
8.2.6. Silabatzea testu-uztartzean...206
8.2.6.1. Erritmoaren araberako tipologiatik testu-uztartzeko silabatzeari begira...206
8.2.6.2. Hizketa mailaren araberako aldakortasuna kantuan?...207
8.2.7. Silabatzea euskarazko bertsogintzan...208
8.2.7.1. Neurria nola bete: “lizentzia metrikoak” (euskaraz)...208
8.2.7.2. Bertsogile batzuen silabatze-irizpideez...210
8.2.7.3. Corpuseko bertsoak kokatuz: bilakabide fonologikoak, bertso-neurria eta beste epai-irizpideen argitan (1980-2017)...213
8.3. Ikerketa galderak eta auzi metodologikoak...220
8.3.1. Bertsolariek ekoitzitako silaben egiturak eta horien maiztasunak...221
8.3.1.1. Ikerketa-galderak...222
8.3.1.2. Datuen trataera...222
8.3.2. Silabatzea baldintzatzen duten silabatze-aukera eta gertakari foniko nagusiak...223
8.3.2.1. Ikerketa-galderak...225
8.3.2.2. Datuen trataera...225
8.3.3. Neurria betetzeko baliabide foniko nagusiak...228
8.3.3.1. Ikerketa-galderak...228
8.3.3.2. Datuen trataera...229
8.4. Datuen aurkezpena eta irakurketa proposamena...229
8.4.1. Bertsolariek ekoitzitako silaben egiturak eta horien maiztasunak txapelketaz Txapelketa ...229
8.4.2. Gertakari sintagmatikoak: bilakabide fonologikoak eta silabatze-aukerak...236
8.4.2.1. Silaba egituratzen duten hatsarreak indartzen dituzten bilakabide segmentalak. .237
8.4.2.1.1. Hots epentetikoak txertatzea silaba-ekina indartuz...237
8.4.2.1.2. Silaba-ekineko segmentuen izaera indartzea (edo ez ahultzea)...247
8.4.2.1.3. Silaba-kodako kontsonanteak ahuldu edo kentzea...256
8.4.2.2. Bertsolarien silabatze-aukerak hitz mugetan...264
8.4.2.2.1. Bokal bilkura heterosilabikoen trataera hitz artean...264
8.4.2.2.2. Kontsonante-bokal (C# #V) elkarketen silabatzea hitz artean...270
8.4.3. Bertsolarien silabatze-estrategiak, neurriari lotuta...274
8.4.3.1. Txertatze prosodikoan joera nagusi: hiatoa...275
8.4.3.2. Dieresia eta gehiketa: baliabide mugatu...275
8.4.3.3. Lenitio aipagarriak, eskakizun metrikoak betetzeko: sinalefak, sineresiak eta kenketak...281
8.4.4. Bertsolarien silabatze-joerak erritmoaren araberako tipologiaren argi-ilunetan...292
8.4.4.1. Silaba-egituraren konplexutasuna eta silaba-moten maiztasunak...293
8.4.4.2. Joera segmentalak...293
8.4.4.3. Hitz arteko mugen trataera...296
8.4.5. Bertsoetako txertatze prosodikoa...297
8.4.5.1. Abiapuntua: hots katearen ezaugarriak...297
8.4.5.2. Maila sintagmatikoa: aldakortasun ardatz batzuk...298
8.4.5.3. Neurri-eskakizunak nola bete: sinalefaren auzia...298
8.4.5.4. Silabaren izaeraz...300
8.5. Laburbilduz...300
9. Bertsoetako erritmo-ereduak: ezaugarri nagusiak, aldaerak eta aldakortasun-eragile posible batzuk...303
9.1. Sarrera...303
9.2. Aurrekariak eta marko teoriko-analitikoa...304
9.2.1 Erritmo-ereduak (azentuerak) txertatze prosodikoan...304
9.2.1.1. Bilakabide prosodikoak eta erritmo-ereduak...305
9.2.1.2. Erritmo-ereduak egituratzen dituzten hobespen prosodikoak...308
9.2.1.3. Morfoprosodia...311
9.2.1.4. Euskaraz baliatzen diren azentuen izaeraz eta azentu-eredu orokorrez...313
9.2.1.4.1. Azentu-eredua antolatzeko eremu prosodikoak...314
9.2.1.4.2. Azentu-eredu orokorrak...315
9.2.1.4.3. Azentu-ereduak zein alorrek kudeatzen dituen...317
9.2.1.4.4. Azentuen aldagai akustikoak...319
9.2.1.4.5. Azentuak eragindako bilakabide segmentalak...320
9.2.2. Azentu-ereduak eta euskara erritmoaren araberako tipologian...322
9.2.2.1. Silaba azentudun eta azentugabeen arteko bereizkuntza...322
9.2.2.2. Tempoa azkartzeko modua (allegrostyle deiturikoa)...322
9.2.2.3. Silaba astunak azentudun?...323
9.2.2.4. Azentuaren aldagai akustikoak, erritmo-ereduen gauzatze-eremuak eta azentuen kokapena...323
9.2.3. Erritmo-ereduak eta bertsoen oinarri metrikoa...324
9.2.3.1. Hizkuntzen fonologiaren eta sistema metrikoen arteko loturak...325
9.2.3.2. Euskararen fonologia eta sistema metrikoa...327
9.2.3.2.1. Oin metrikoetan oinarritutako sistema: Lekuonaren ikuspegia...328
9.2.3.2.2. Silaba zenbaketan oinarritutako sistema: gaur egungo ulerkera...331
9.2.4. Erritmo-ereduak eta testu-uztartzea kantuan...332
9.2.4.1. Hizkuntzaren fonologiaren eragina kantuan gauzatutako erritmo-ereduetan...332
9.2.4.1.1. Nabarmentasunak bat etortzea...332
9.2.4.1.2. Euskararen azentuerak testu-uztartzean...336
9.2.4.1.3. Erritmo-ereduen ezaugarriak kantuan eta musika instrumentalean...341
9.2.4.1.4. Kantuen oinarrian dagoen konpasa...344
9.2.4.2. Alor adierazkorra...345
9.2.5. Euskarazko bat-bateko bertsogintzan erabiltzen diren bertso-doinuen egitura erritmikoaz...346
9.2.5.1. Musikaren ekarpen erritmikoak kantatzen den hizketaren ezaugarriei...346
9.2.5.1.1. Periodikotasunak eragindako azentuak...346
9.2.5.1.2. Egitura: erritmo-ereduak eta taldekatzea...347
9.2.5.2. Bat-bateko eta euskarazko bertsogintzan baliatzen diren doinuen eredu-erritmikoak ...348
9.2.5.2.1. Bertso-doinuen egituratze erritmikoa...348
9.2.5.2.2. Motibo erritmikoak egitura metrikoarekin duen harremana...350
9.2.5.2.3. Doinuetako erritmo-ereduen aldakortasuna...350
9.3. Ikerketa-galderak eta auzi metodologikoak...350
9.3.1. Azentu linguistikoen eragina aztertzeko zailtasunak corpus analisian...351
9.3.2. Eredu-erritmikoen ezaugarriak eta aldakortasuna...352
9.3.2.1. Ikerketa-galderak...352
9.3.2.2. Datuen trataera...353
9.4. Datuen aurkezpena eta kasuan kasuko interpretazio proposamena...355
9.4.1. Motibo erritmiko orokorren ezaugarriez...355
9.4.2. Motibo erritmikoen aldaera nagusiak...359
9.4.2.1. Eremu hasiera edo bukaerako silaba(k) luzatzea...360
9.4.2.2. Egiturazko etenak ez egitea, modu jarraituan kantatzea...363
9.4.2.3. Eremua trinkotzea, lauago gauzatzea edo eremuak elkarrengana hurbiltzea...364
9.4.2.4. Silaben balio erritmikoa parekatzea...367
9.4.2.5. Hizkako edo sintagmakako multzokatzea motibo erritmiko barnean, eredua Hitzen neurrira moldatuz edota eten bidez bereiziz...369
9.4.2.6. Silaba(ren) bat(zuk) nabarmentzea motibo erritmikoaren baitan...372
9.4.2.7. Motibo erritmikoan musika nota bat (silaba bat) gehitzea...373
9.4.3. Erritmo-ereduen aldakortasuna bertsolariz bertsolari...375
9.4.3.1. Xabier Amuriza (1980, 1982)...376
9.4.3.2. Sebastian Lizaso (1986)...378
9.4.3.3. Jon Lopategi (1989)...379
9.4.3.4. Andoni Egaña (1993, 1997, 2001, 2005)...380
9.4.3.5. Maialen Lujanbio (2009, 2017)...382
9.4.3.6. Amets Arzallus (2013)...384
9.4.3.7. Joera bertsuak, modu eta neurri desberdinetan...386
9.4.4. Aldaeren eragile posibleak...387
9.4.4.1. Bertso-egitura: mugak indartu edota osagaiak trinkotzea...387
9.4.4.2. Hizkuntzaren mugetara moldatzea kantua...388
9.4.4.3. Kontrastea, adierazkortasun baliabide...388
9.4.4.4. Epai-irizpideek argi lezaketena...388
9.4.4.5. Estilo eta kanon kontuak...389
9.4.4.6. Euskararen azentu-ereduek zein toki dute bat-bateko bertso kantatuetan?...390
9.4.5. Aldaeren izaeraz...391
9.5. Laburbilduz...392
10. Bertsoetako unitate prosodikoak: taldekatzea...395
10.1. Sarrera...395
10.2. Aurrekariak eta marko teoriko-analitikoa...396
10.2.1. Hizkuntzaren egiturak...396
10.2.1.1. Hizkuntzaren hierarkia prosodikoa...396
10.2.1.1.1. Silaba, mora. Segmentuen egituratze erritmikoa denboran zehar...397
10.2.1.1.2. Oina, beat-a, hitz prosodikoa eta beste. Azentuen inguruan antolatutako egiturak...399
10.2.1.1.3. Esaldi fonologikoa eta hierarkian “goragoko” osagaiak...405
10.2.1.1.4. Euskararen fonologia ulertzeko proposatutako unitate prosodiko batzuk...407
10.2.1.2. Unitate prosodikoei tipologiaren ikuspegitik begira...409
10.2.2. Bertso-neurrien osagaiak...410
10.2.2.1. Taldekatze metrikoak eta hizkuntzekiko lotura posibleak...410
10.2.2.2. Euskaraz sortutako (bat-bateko) bertsoen egitura metrikoa...412
10.2.3. Bertso-doinuen egitura...416
10.2.4. Osagaien arteko harremanak testu-uztartzeko taldekatzean...419
10.2.4.1. Oinarri prosodikoak ezartzen dituen baldintzak...419
10.2.4.2. Koherentzia prosodikoaren bilaketa...421
10.2.4.3. Egituren arteko bat ez etortzeak (“tentsioak”)...422
10.2.4.4. Ahozko ekoizpenak neurtuz...424
10.2.5. Euskal aurrekari batzuk bertsogintzako taldekatzeen azterketan...424
10.2.5.1. Silaben eta musika-noten arteko harremana kantuan...425
10.2.5.2. Koherentzia prosodikoaz eta egituren arteko tentsioez...427
10.2.5.3. Neurketak...432
10.2.6. Taldekatze arrastoak...436
10.2.6.1. Hitz lauko taldekatze arrastoak...437
10.2.6.1.1. Eremu prosodikoen ertzak...438
10.2.6.1.2. Eremu prosodikoen barrenak...445
10.2.6.1.3. Hitz lauko taldekatze-arrastoez azken hitzak...447
10.2.6.2. Taldekatze arrastoak kantatutako bertsoetan...448
10.2.6.2.1. Paralelismoa...449
10.2.6.2.2. Kontrastea...451
10.2.6.2.3. Osagaien mugak adieraztea...452
10.2.6.2.4. Osagaien barne-kohesioa areagotzea...453
10.2.6.2.5. Bertso kantatuetako taldekatze arrastoez azken hitzak...454
10.3. Ikerketa-galderak eta auzi metodologikoak...454
10.3.1. Bertsoetako unitate prosodiko nagusiak...455
10.3.1.1. Ikerketa-galderak...456
10.3.1.2. Datuen trataera...456
10.3.2. Bertso-neurriaren oinarriak...456
10.3.2.1. Ikerketa-galderak...457
10.3.2.2. Datuen trataera...457
10.4. Datuen aurkezpena eta interpretazio proposamena...458
10.4.1. Bat-bateko bertsoetako unitate prosodikoak...458
10.4.1.1. Puntua...458
10.4.1.1.1. Puntuaren eremua lausotzea...458
10.4.1.2. Hemistikioa...466
10.4.1.2.1. Hemistikioaren eremua lausotzea...467
10.4.1.2.2. Hemistikioaren eremua gainditzea...473
10.4.1.3. Hemistikio barreneko taldekatzeak...475
10.4.1.4. Hitz eta sintagmak...479
10.4.1.4.1. Oinak mugatzea...479
10.4.1.4.2. Hizkuntzaren segmentatzea bertsoetan: hitz lauko baliabide prosodiko zenbait...481
10.4.1.5. Silaba (eta doinuaren arteko harremanak)...489
10.4.2. Bertsoetako txertatze prosodikoa taldekatzetik...494
10.4.3. Doinuen garrantzia bertsoak egituratzean...496
10.4.4. Neurriaren eta bertsoa eraikitzeko moduaren garrantzia erritmoa egituratzean...497
10.4.5. Bertsoetako osagai prosodikoen interpretazioa erritmoaren araberako tipologiatik...497
10.5. Laburbilduz...499
11. Ondorioak...501
11.1. Euskararen tipo erritmikoaren eragina bat-bateko bertsoen erritmo-antolakuntzan...502
11.2. Hizkuntzaren, bertso-neurrien eta doinuen arteko elkarreragina(k)...503
11.3. Bat-bateko bertsoetan prosodiaren askotariko egitekoak eta prosodia eralda dezaketen askotariko eragileak...505
11.4. Etorkizunerako ikerlerroak...506
Erreferentziak...509
Terminologia hiztegia (euskara - ingelesa)...543
Eranskinak...545
I. Eranskina: Bertsoetako silabatze gertakariak txapelketaz txapelketa...547
II. Eranskina: Bertsoetako aldaera erritmikoak. Corpusean jasotako adibideak...787
Corpuseko adibideak aurkeztu eta izendatzeko modua...xvii
Bestelako zeinu, ikur eta laburdurak...xviii
Taulen zerrenda...xxi
Irudien zerrenda...xxiii
1. Sarrera...1
1.1. Ikergaia kokatuz...1
1.1.1. Prosodia...1
1.1.2. Bertsoen prosodia...6
1.1.3. Ikergaiari ezarritako mugak: bertsoen erritmoa ardatz...8
1.2. Helburuak...9
1.3. Tesiaren aztergaiak...9
1.4. Ohar teoriko-metodologiko zenbait...11
1.4.1. Marko teoriko eta interpretatiboaren eraikuntzaz...11
1.4.1.1. Molde teorikoa...11
1.4.1.2. Hizkuntzaren analisi-mailak...15
1.4.1.2.1. Hizkuntza egituratzen duten hatsarre orokorrak...15
1.4.1.2.2. Hizkuntzen hautu tipologikoak...16
1.4.1.2.3. Hizkuntza jakin baten baitako zehaztapenak...16
1.4.1.2.4. Norma...17
1.4.1.2.5. Performance-a edo ekoizpena...17
1.4.1.3. Landutako bibliografia eta lehen mailako iturriak...18
1.4.2. Corpusaz: aztertutako bertsoak eta eginiko ohar linguistiko eta musikalak...19
1.5. Tesiaren egitura...23
2. Txertatze prosodikoa...25
2.1. Sarrera...25
2.2. Bilakabide prosodikoak...26
2.3. Silabatzea...29
2.4. Prosodiaren eta hizketaren alderdi segmentalaren arteko harremana...31
2.4.1. Bilakabide fonologiko segmentalak...33
2.4.2. Bilakabide segmentalak eremu prosodikoetan...40
2.4.3. Erregela morfonologikoak...42
2.5. Hondarreko gogoetak...45
3. Hizkuntzen erritmoa...47
3.1. Sarrera...47
3.2. Nabarmentasun harremanak. Azentuak eta azentu-ereduak...48
3.3. Taldekatzea: hierarkia prosodikoa...49
3.4. Erritmoaren araberako hizkuntza-tipologia(k)...52
3.4.1. Isokroniaz...54
3.4.2. Isokronia, ekoizpen-asmo eta oharmenean...56
3.4.3. Erritmo(ar)en oinarria, fonologia...58
3.4.3.1. Silaba azentudun eta azentugabeen arteko bereizkuntza...61
3.4.3.2. Bokalen nolakotasuna eta kantitatea...61
3.4.3.3. Tempoa azkartzeko modua (allegrostyle)...62
3.4.3.4. Silaba-egitura...62
3.4.3.5. Silaba-kontaketa...64
3.4.3.6. Silaba astunak azentudun?...64
3.4.3.7. Azentuak segmentuak erakartzen ditu?...64
3.4.3.8. Bilakabide segmentalen, silabatzearen eta taldekatze prosodikoaren joerak...64
3.4.3.9. Azentua gauzatzeko moduak...65
3.4.3.10. Ohar eta gogoeta zenbait fonologian oinarritutako tipo erritmikoez...65
3.4.4. Euskara fonologian oinarritutako erritmoaren araberako tipologian...71
3.4.4.1. Silaba azentudun eta azentugabeen arteko kontrastea eta bokalen nolakotasuna eta kantitatea...71
3.4.4.2. Azentuak silaba eta segmentuekin duen harremana eta tempoa azkartzeko modua72
3.4.4.3. Silaba-egitura eta silaben arteko mugak...73
3.4.4.4. Silaba kontaketa...76
3.4.4.5. Bilakabide segmentalak, silabatzea eta taldekatzea...76
3.4.4.6. Azentua eta kantitatea. Azentua gauzatzeko moduak...77
3.4.5. Erritmoa tipologia holistikoan...78
3.4.5.1. Hitz ordena eta esaldi mailako azentua...80
3.4.5.2. Esaldi mailako azentua eta hitz mailakoa...81
3.4.5.3. Hitz mailako azentua eta afixuak...82
3.4.5.4. Azentua eta erritmoa...82
3.4.5.5. Hizkuntza, bertsogintza eta musika...84
3.4.6. Euskara tipologia holistikoan...85
3.4.7. Oharmenera eta neurketetara itzulia...86
3.4.8. “Euskararen erritmoa neurtzen”...89
3.5. Hondarreko gogoetak...90
4. Aldakortasun prosodikoa: eragileak eta egitekoak...93
4.1. Sarrera...93
4.2. Morfo-sintaxiaren, semantikaren eta pragmatikaren sareetan...94
4.2.1. Morfologiak prosodia kudeatzen duenean...94
4.2.2. Zama semantikoaren eta informazioaren berritasunaren eragina...95
4.2.3. Fokua...96
4.2.4. Prosodia eta sintaxiaren arteko harremana...97
4.2.5. Informazio-egitura, diskurtso-antolakuntza, testu-mota...101
4.3. Hizketa-mailak eta testuinguruko baldintzen eragina...102
4.4. Hizketa tempoaren eta antolakuntza erritmikoaren eragina...105
4.5. Egiteko paralinguistikoak, ez-linguistikoak eta kode komunikatiboak...107
4.6. Hondarreko gogoetak...110
5. Testu-uztartzea...111
5.1. Sarrera...111
5.2. Testu-uztartzea hizkuntzaren txertatze prosodikotik ulertuz...113
5.3. Hizkuntzaren, metrikaren eta musikaren arteko lotura eta alde prosodiko batzuk...115
5.3.1. Periodikotasuna...115
5.3.2. Nabarmentasun harremanak...116
5.3.3. Taldekatzea...119
5.4. Zein hizkuntza-ezaugarri gauzatzen dira kantuan?...120
5.5. Zein puntutara arte islatzen dira hizkuntza-ezaugarriak kantuan?...123
5.5.1. Hizketatik kantura doan bidean...123
5.5.2. Egituren eta horien gauzatzearen arteko tentsioak...124
5.5.3. Prosodiaren egitekoak testu-uztartzean. Osagaien arteko harremanetatik harago...125
5.6. Hondarreko gogoetak...127
6. Bertsolaritza...129
6.1. Sarrera...129
6.2. Oinarrizko osagai batzuen aurkezpena...130
6.3. Bertsoetara erretorikatik hurreratuz: testuinguruaren garrantzia...133
6.4. “Tradizio modernoa”: itxuraz aurkako diren joerak uztartuz...136
6.5. Gizartearekiko lotura gehiago...137
6.5.1. Bertsolaritza harreman gisa...138
6.5.2. Bertsolaritzaren gizarte-mugimendua...139
6.5.2.1. Bertsolaritza gizarte-mugimendu gisa egituratuz...139
6.5.2.2. Garaian garaira egokitzeko gaitasuna: bertsolaritzaren artikulazioak...143
6.6. Prosodia ukitzen duten ―edo prosodiak ukitzen dituen― eremu batzuk bertsoetan...143
6.6.1. Bertsoen metrika edo neurria...144
6.6.1.1. Atariko ulerkera eta terminologia auzi batzuk...146
6.6.2. Bertso-doinuak...148
6.6.2.1. Doinuen egitura...149
6.6.2.2. Neurriekiko loturak...153
6.6.2.3. Doinuen hautuaz eta hautemateaz...154
6.6.3. Bertsolarien kantaera...156
6.6.3.1. Kantaerak hautemateko moduez...156
6.6.3.2. Heziketa musikalaren, testuinguru komunikatiboen eta baliabide teknikoen eraginaz...157
6.6.3.3. Doinuaren ezaugarriek baldintzatutakoaz...158
6.7. Hondarreko gogoetak...159
7. Ikerketan aztertu den corpusa: kokapena eta testuingurua...161
7.1. Sarrera...161
7.2. Corpusaren hautuaz...161
7.2.1. Aldia: 1980 - 2017...163
7.2.2. Saio-mota: Bertsolari Txapelketa Nagusietako finalak...163
7.2.2.1. Txapelketen testuingurua(k)...164
7.2.2.2. Txapelketetan bertsolariek eginiko lanak (azterturiko bertsoaldiak)...166
7.2.2.3. Epai-irizpideak...172
7.2.3. Bertsolariak: txapeldunak...173
7.3. Azterturiko bertsoak, txapelketak eta bertsolariak bertsolaritzaren bilakaera historikoan labur kokatuz...176
7.3.1. 60ko hamarkadako “bertsogintza soziala” eta bertara heltzeko bidea...176
7.3.2. Bertsolari eta bertsozaleen (auto-)antolakuntza: kultur proiektuaren sorrera garaiak …178
7.3.3. Telebistara, teorizaziora, nazioartera eta rockera jauzia...180
7.3.4. Multipolartasunerantz...182
7.4. Hondarreko gogoetak...183
8. Bertsoen silabatzea: silaba-egiturak, gertakari segmentalak, silabatze-aukerak eta baliabide metriko nagusiak...185
8.1. Sarrera...185
8.2. Aurrekariak eta marko teoriko-analitikoa...189
8.2.1. Silaba: definizioa eta egitura...189
8.2.2. Euskararen silaba-egitura eta silabatzean onartzen diren hots bilkurak...191
8.2.3. Bilakabide fonologiko segmentalak eta horien emankortasuna...194
8.2.4. Euskarazko bilakabide segmental sintagmatiko nagusiak eta zenbait erregela...195
8.2.4.1. Fortitioak...196
8.2.4.2. Lenitioak...198
8.2.4.3. Euskaraz gauzatzen diren bilakabideen joerez...201
8.2.5. Erritmoaren araberako tipologia(k), silabatzea eta euskararen silaba-aldikotasuna...202
8.2.5.1. Silaba-egituraren konplexutasuna eta silaba-moten maiztasunak...202
8.2.5.2. Joera segmentalak...204
8.2.5.3. Silaben arteko mugak eta silaben zenbaketa...205
8.2.6. Silabatzea testu-uztartzean...206
8.2.6.1. Erritmoaren araberako tipologiatik testu-uztartzeko silabatzeari begira...206
8.2.6.2. Hizketa mailaren araberako aldakortasuna kantuan?...207
8.2.7. Silabatzea euskarazko bertsogintzan...208
8.2.7.1. Neurria nola bete: “lizentzia metrikoak” (euskaraz)...208
8.2.7.2. Bertsogile batzuen silabatze-irizpideez...210
8.2.7.3. Corpuseko bertsoak kokatuz: bilakabide fonologikoak, bertso-neurria eta beste epai-irizpideen argitan (1980-2017)...213
8.3. Ikerketa galderak eta auzi metodologikoak...220
8.3.1. Bertsolariek ekoitzitako silaben egiturak eta horien maiztasunak...221
8.3.1.1. Ikerketa-galderak...222
8.3.1.2. Datuen trataera...222
8.3.2. Silabatzea baldintzatzen duten silabatze-aukera eta gertakari foniko nagusiak...223
8.3.2.1. Ikerketa-galderak...225
8.3.2.2. Datuen trataera...225
8.3.3. Neurria betetzeko baliabide foniko nagusiak...228
8.3.3.1. Ikerketa-galderak...228
8.3.3.2. Datuen trataera...229
8.4. Datuen aurkezpena eta irakurketa proposamena...229
8.4.1. Bertsolariek ekoitzitako silaben egiturak eta horien maiztasunak txapelketaz Txapelketa ...229
8.4.2. Gertakari sintagmatikoak: bilakabide fonologikoak eta silabatze-aukerak...236
8.4.2.1. Silaba egituratzen duten hatsarreak indartzen dituzten bilakabide segmentalak. .237
8.4.2.1.1. Hots epentetikoak txertatzea silaba-ekina indartuz...237
8.4.2.1.2. Silaba-ekineko segmentuen izaera indartzea (edo ez ahultzea)...247
8.4.2.1.3. Silaba-kodako kontsonanteak ahuldu edo kentzea...256
8.4.2.2. Bertsolarien silabatze-aukerak hitz mugetan...264
8.4.2.2.1. Bokal bilkura heterosilabikoen trataera hitz artean...264
8.4.2.2.2. Kontsonante-bokal (C# #V) elkarketen silabatzea hitz artean...270
8.4.3. Bertsolarien silabatze-estrategiak, neurriari lotuta...274
8.4.3.1. Txertatze prosodikoan joera nagusi: hiatoa...275
8.4.3.2. Dieresia eta gehiketa: baliabide mugatu...275
8.4.3.3. Lenitio aipagarriak, eskakizun metrikoak betetzeko: sinalefak, sineresiak eta kenketak...281
8.4.4. Bertsolarien silabatze-joerak erritmoaren araberako tipologiaren argi-ilunetan...292
8.4.4.1. Silaba-egituraren konplexutasuna eta silaba-moten maiztasunak...293
8.4.4.2. Joera segmentalak...293
8.4.4.3. Hitz arteko mugen trataera...296
8.4.5. Bertsoetako txertatze prosodikoa...297
8.4.5.1. Abiapuntua: hots katearen ezaugarriak...297
8.4.5.2. Maila sintagmatikoa: aldakortasun ardatz batzuk...298
8.4.5.3. Neurri-eskakizunak nola bete: sinalefaren auzia...298
8.4.5.4. Silabaren izaeraz...300
8.5. Laburbilduz...300
9. Bertsoetako erritmo-ereduak: ezaugarri nagusiak, aldaerak eta aldakortasun-eragile posible batzuk...303
9.1. Sarrera...303
9.2. Aurrekariak eta marko teoriko-analitikoa...304
9.2.1 Erritmo-ereduak (azentuerak) txertatze prosodikoan...304
9.2.1.1. Bilakabide prosodikoak eta erritmo-ereduak...305
9.2.1.2. Erritmo-ereduak egituratzen dituzten hobespen prosodikoak...308
9.2.1.3. Morfoprosodia...311
9.2.1.4. Euskaraz baliatzen diren azentuen izaeraz eta azentu-eredu orokorrez...313
9.2.1.4.1. Azentu-eredua antolatzeko eremu prosodikoak...314
9.2.1.4.2. Azentu-eredu orokorrak...315
9.2.1.4.3. Azentu-ereduak zein alorrek kudeatzen dituen...317
9.2.1.4.4. Azentuen aldagai akustikoak...319
9.2.1.4.5. Azentuak eragindako bilakabide segmentalak...320
9.2.2. Azentu-ereduak eta euskara erritmoaren araberako tipologian...322
9.2.2.1. Silaba azentudun eta azentugabeen arteko bereizkuntza...322
9.2.2.2. Tempoa azkartzeko modua (allegrostyle deiturikoa)...322
9.2.2.3. Silaba astunak azentudun?...323
9.2.2.4. Azentuaren aldagai akustikoak, erritmo-ereduen gauzatze-eremuak eta azentuen kokapena...323
9.2.3. Erritmo-ereduak eta bertsoen oinarri metrikoa...324
9.2.3.1. Hizkuntzen fonologiaren eta sistema metrikoen arteko loturak...325
9.2.3.2. Euskararen fonologia eta sistema metrikoa...327
9.2.3.2.1. Oin metrikoetan oinarritutako sistema: Lekuonaren ikuspegia...328
9.2.3.2.2. Silaba zenbaketan oinarritutako sistema: gaur egungo ulerkera...331
9.2.4. Erritmo-ereduak eta testu-uztartzea kantuan...332
9.2.4.1. Hizkuntzaren fonologiaren eragina kantuan gauzatutako erritmo-ereduetan...332
9.2.4.1.1. Nabarmentasunak bat etortzea...332
9.2.4.1.2. Euskararen azentuerak testu-uztartzean...336
9.2.4.1.3. Erritmo-ereduen ezaugarriak kantuan eta musika instrumentalean...341
9.2.4.1.4. Kantuen oinarrian dagoen konpasa...344
9.2.4.2. Alor adierazkorra...345
9.2.5. Euskarazko bat-bateko bertsogintzan erabiltzen diren bertso-doinuen egitura erritmikoaz...346
9.2.5.1. Musikaren ekarpen erritmikoak kantatzen den hizketaren ezaugarriei...346
9.2.5.1.1. Periodikotasunak eragindako azentuak...346
9.2.5.1.2. Egitura: erritmo-ereduak eta taldekatzea...347
9.2.5.2. Bat-bateko eta euskarazko bertsogintzan baliatzen diren doinuen eredu-erritmikoak ...348
9.2.5.2.1. Bertso-doinuen egituratze erritmikoa...348
9.2.5.2.2. Motibo erritmikoak egitura metrikoarekin duen harremana...350
9.2.5.2.3. Doinuetako erritmo-ereduen aldakortasuna...350
9.3. Ikerketa-galderak eta auzi metodologikoak...350
9.3.1. Azentu linguistikoen eragina aztertzeko zailtasunak corpus analisian...351
9.3.2. Eredu-erritmikoen ezaugarriak eta aldakortasuna...352
9.3.2.1. Ikerketa-galderak...352
9.3.2.2. Datuen trataera...353
9.4. Datuen aurkezpena eta kasuan kasuko interpretazio proposamena...355
9.4.1. Motibo erritmiko orokorren ezaugarriez...355
9.4.2. Motibo erritmikoen aldaera nagusiak...359
9.4.2.1. Eremu hasiera edo bukaerako silaba(k) luzatzea...360
9.4.2.2. Egiturazko etenak ez egitea, modu jarraituan kantatzea...363
9.4.2.3. Eremua trinkotzea, lauago gauzatzea edo eremuak elkarrengana hurbiltzea...364
9.4.2.4. Silaben balio erritmikoa parekatzea...367
9.4.2.5. Hizkako edo sintagmakako multzokatzea motibo erritmiko barnean, eredua Hitzen neurrira moldatuz edota eten bidez bereiziz...369
9.4.2.6. Silaba(ren) bat(zuk) nabarmentzea motibo erritmikoaren baitan...372
9.4.2.7. Motibo erritmikoan musika nota bat (silaba bat) gehitzea...373
9.4.3. Erritmo-ereduen aldakortasuna bertsolariz bertsolari...375
9.4.3.1. Xabier Amuriza (1980, 1982)...376
9.4.3.2. Sebastian Lizaso (1986)...378
9.4.3.3. Jon Lopategi (1989)...379
9.4.3.4. Andoni Egaña (1993, 1997, 2001, 2005)...380
9.4.3.5. Maialen Lujanbio (2009, 2017)...382
9.4.3.6. Amets Arzallus (2013)...384
9.4.3.7. Joera bertsuak, modu eta neurri desberdinetan...386
9.4.4. Aldaeren eragile posibleak...387
9.4.4.1. Bertso-egitura: mugak indartu edota osagaiak trinkotzea...387
9.4.4.2. Hizkuntzaren mugetara moldatzea kantua...388
9.4.4.3. Kontrastea, adierazkortasun baliabide...388
9.4.4.4. Epai-irizpideek argi lezaketena...388
9.4.4.5. Estilo eta kanon kontuak...389
9.4.4.6. Euskararen azentu-ereduek zein toki dute bat-bateko bertso kantatuetan?...390
9.4.5. Aldaeren izaeraz...391
9.5. Laburbilduz...392
10. Bertsoetako unitate prosodikoak: taldekatzea...395
10.1. Sarrera...395
10.2. Aurrekariak eta marko teoriko-analitikoa...396
10.2.1. Hizkuntzaren egiturak...396
10.2.1.1. Hizkuntzaren hierarkia prosodikoa...396
10.2.1.1.1. Silaba, mora. Segmentuen egituratze erritmikoa denboran zehar...397
10.2.1.1.2. Oina, beat-a, hitz prosodikoa eta beste. Azentuen inguruan antolatutako egiturak...399
10.2.1.1.3. Esaldi fonologikoa eta hierarkian “goragoko” osagaiak...405
10.2.1.1.4. Euskararen fonologia ulertzeko proposatutako unitate prosodiko batzuk...407
10.2.1.2. Unitate prosodikoei tipologiaren ikuspegitik begira...409
10.2.2. Bertso-neurrien osagaiak...410
10.2.2.1. Taldekatze metrikoak eta hizkuntzekiko lotura posibleak...410
10.2.2.2. Euskaraz sortutako (bat-bateko) bertsoen egitura metrikoa...412
10.2.3. Bertso-doinuen egitura...416
10.2.4. Osagaien arteko harremanak testu-uztartzeko taldekatzean...419
10.2.4.1. Oinarri prosodikoak ezartzen dituen baldintzak...419
10.2.4.2. Koherentzia prosodikoaren bilaketa...421
10.2.4.3. Egituren arteko bat ez etortzeak (“tentsioak”)...422
10.2.4.4. Ahozko ekoizpenak neurtuz...424
10.2.5. Euskal aurrekari batzuk bertsogintzako taldekatzeen azterketan...424
10.2.5.1. Silaben eta musika-noten arteko harremana kantuan...425
10.2.5.2. Koherentzia prosodikoaz eta egituren arteko tentsioez...427
10.2.5.3. Neurketak...432
10.2.6. Taldekatze arrastoak...436
10.2.6.1. Hitz lauko taldekatze arrastoak...437
10.2.6.1.1. Eremu prosodikoen ertzak...438
10.2.6.1.2. Eremu prosodikoen barrenak...445
10.2.6.1.3. Hitz lauko taldekatze-arrastoez azken hitzak...447
10.2.6.2. Taldekatze arrastoak kantatutako bertsoetan...448
10.2.6.2.1. Paralelismoa...449
10.2.6.2.2. Kontrastea...451
10.2.6.2.3. Osagaien mugak adieraztea...452
10.2.6.2.4. Osagaien barne-kohesioa areagotzea...453
10.2.6.2.5. Bertso kantatuetako taldekatze arrastoez azken hitzak...454
10.3. Ikerketa-galderak eta auzi metodologikoak...454
10.3.1. Bertsoetako unitate prosodiko nagusiak...455
10.3.1.1. Ikerketa-galderak...456
10.3.1.2. Datuen trataera...456
10.3.2. Bertso-neurriaren oinarriak...456
10.3.2.1. Ikerketa-galderak...457
10.3.2.2. Datuen trataera...457
10.4. Datuen aurkezpena eta interpretazio proposamena...458
10.4.1. Bat-bateko bertsoetako unitate prosodikoak...458
10.4.1.1. Puntua...458
10.4.1.1.1. Puntuaren eremua lausotzea...458
10.4.1.2. Hemistikioa...466
10.4.1.2.1. Hemistikioaren eremua lausotzea...467
10.4.1.2.2. Hemistikioaren eremua gainditzea...473
10.4.1.3. Hemistikio barreneko taldekatzeak...475
10.4.1.4. Hitz eta sintagmak...479
10.4.1.4.1. Oinak mugatzea...479
10.4.1.4.2. Hizkuntzaren segmentatzea bertsoetan: hitz lauko baliabide prosodiko zenbait...481
10.4.1.5. Silaba (eta doinuaren arteko harremanak)...489
10.4.2. Bertsoetako txertatze prosodikoa taldekatzetik...494
10.4.3. Doinuen garrantzia bertsoak egituratzean...496
10.4.4. Neurriaren eta bertsoa eraikitzeko moduaren garrantzia erritmoa egituratzean...497
10.4.5. Bertsoetako osagai prosodikoen interpretazioa erritmoaren araberako tipologiatik...497
10.5. Laburbilduz...499
11. Ondorioak...501
11.1. Euskararen tipo erritmikoaren eragina bat-bateko bertsoen erritmo-antolakuntzan...502
11.2. Hizkuntzaren, bertso-neurrien eta doinuen arteko elkarreragina(k)...503
11.3. Bat-bateko bertsoetan prosodiaren askotariko egitekoak eta prosodia eralda dezaketen askotariko eragileak...505
11.4. Etorkizunerako ikerlerroak...506
Erreferentziak...509
Terminologia hiztegia (euskara - ingelesa)...543
Eranskinak...545
I. Eranskina: Bertsoetako silabatze gertakariak txapelketaz txapelketa...547
II. Eranskina: Bertsoetako aldaera erritmikoak. Corpusean jasotako adibideak...787