Egunon jaunak kantari gatoz
nor baino nor estuago
lehen batek zion itxuraz lasai
bainan oso estuago
zer gerta leiken zail da jakiten
probatu baina lehenago
ahalegin danak egingo ditut
ez det agintzen gehiago.
Jaio 1883-08-29
Euskal idazle eta apaiza zen. "Zerbitzari", "Azkaindarra" eta "Bilharia" ezizenak ere erabili zituen. Gerezietako erretorea izan zen baina aurretik, Liginagan eta Mendiondon egon zen erretore zenbait urtez. 1930. urtean euskaltzain izendatu zuten.
Eskualduna eta Eskualdun Ona aldizkarietan idatzi zuen. Lehen Mundu Gerra garaian, gudulekutik idatzi zituen hango berriak kontatuz artikuluak. Eskualtzaleen Biltzarreko idazkari gisa hasi zen 1921. urtean. Hainbat obra itzuli zuen erdaratik euskarara: Ichtorio Saindua. Testament Zaharra. Jesu-Christo. Eliza (1943) Katichima, Ama Maria Pasionekoa, San Frantses, Bahnar deitu Salbaiak (1936). Errefrau bilduma bat osatu zuen Atsotitz, Zuhur-hitz eta Erran-zahar izenburupean, eta 1.000 esaeratik gora jaso zituen bertan (1936). Gaxuxa, Mikolas, Bi Gogorrak eta Oltzaberrian antzerki laburrak idatzi zituen. Jean Elissaldek ondutako ipuin, elezahar eta artikulu gehienak Gure Herria aldizkariak plazaratu zituen. Euskaltzain izendatu zuten 1930ean.
[Iturria, Euskal Wikipedia: http://eu.wikipedia.org/wiki/Jean_Elizalde
Informazio gehiago: http://zubitegia.armiarma.com/?i=379
Jaio 1953-08-29
Bilbon (Bizkaia) jaio zen 1953ko abuztuaren 29an. Euskal Filologian lizentziatu zen Deustuko Unibertsitatean, eta Irakaskuntza Ertaineko eta IRALE programako irakaslea izan da. Oro har euskaltzalea izaki, ekarpen esanguratsuak egin ditu bertsolaritzaren eta literaturaren alorrean.
Lagunarteko giroak erakarri zuen bertsolaritzara. Mungiako taldea deituriko kidea izan da eta, besterik beste, urte askotan hartu du parte Mungiako bertso saioen antolatzaile eta gai-jartzaile taldean. Giro horretan, hasieratik lerrokatu zen Bertsozale Elkartearen proiektuarekin, eta epaile izan da Elkarte horren eskutik 1985ean antolatutako lehen Araba-Bizkaiko bertsolari kanporaketan. Euskal Herriko Bertsolari Txapelketa (1986, 1989) eta Araba-Bizkaiko Bertsolari Txapelketako (1987, 1990) epaimahaikoa izan da gero hainbat urtetan, eta bigarren honetako gai-jartzaile taldeko kidea 1987tik 1998ra bitartean antolatutako guztietan. Horrez gain, besterik beste, Bizkaia eta Euskal Herriko Eskolarteko txapelketetako eta San Antontxu eta Balentin Enbeita Bertso-paper lehiaketetako ekitaldi askotako epaimahaikidea izan da.
Literatura arloan, berriz, hainbat argitalpenen edizio berrien moldakuntzan hartu du parte. Artikulu idazle emankorra izan da eta bere lerroak utzi ditu Jakin, Euskaldunon Egunkaria, Karmel, Idatz&Mintz, Mendebalde, Binke! eta abarretan.
Galdakao eta Usansoloko Binke! euskarazko komunikabidearen bultzatzaileetakoa izan da. Euskaltzaindiak Ohorezko Euskaltzain izendatu zuen 2024ko maiatzaren 31n.
Galdakaon (Bizkaia) zendu da 2025eko uztailaren 6an, 72 urte betetzear.
Hil 1925-08-29
1846eko urriaren 13an Azkainen sortua, lanbidez laboraria izan zen Azkaineko "Patinenia" etxaldean eta azkenik Donibane Lohizuneko Fargeot auzoan. Bat-bateko bertsolaria, hainbat sariketetan irabazle ere izan zen. Sei seme-alaba izan zituen. Donibane Lohizunen hil zen 1925eko abuztuaren 29an.
Bere izenaren aldaerak agertu dira: Patri Urkizuk Lore Jokoen inguruan egindako bilketa lanean, Maria Luisa Osorio bezala agertzen da; eta Beñat Soulek egindako lanean, Mari Luixa Erdozio bezala jasota dago.
Bi aldiz irabazle izan zen Antton Abadiak antolatutako Lore Jokoetako bat-bateko sariketetan: 1869an (Ibarrartekin batera) eta 1875ean (Etxetorekin batera). Saridun ere izan zen 1884an, 3. postua lortuta.
1875eko sariketan saio bikaina egin zuen: "Bertsu emanaldi bikaina egin bide zuen 1875an M. Etchetorekin gaia zutela: "gerlara zoan gizon gazte (Etcheto) baten adioak bere andregaiari (M. L. Erdozio)". Entzuleetan zegoen De Chambrun andereak sari berezi bat eskaini zion bukaeran azkaindar emazteari" (Soule, 2011).
Irudia: Txakur Gorria
Iturria:
- Soule, Beñat. "Neurtizlari, Bertsulari, Iparraldez". Bilbo: Erroteta; Euskaltzaleen Biltzarra, 2011
- Urkizu, Patri. "Anton Abbadiaren Koplarien guduak (1851-1897)". Donostia: Eusko Ikaskuntza, 1997. http://hedatuz.euskomedia.org/4007/1/03011059.pdf
Denok dakigula uste dut bertsoaldi honen izenburua beti "Bihotz eritua" izan dela liburu zaharretan. Bilintx izeneko liburuan, CAM-ak argitaratuan 216 orrian lau doinu datoz solfeoz idatzirik; bigarrena Zabalak Lasarten jasoa, eta laugarrena, Zarautzen bildutakoa dira guri hemen dagozkigunak.
