Bertsoak - Fitxa ikusi Atal honi buruz gehiago jakiteko
Inaxiori, lehen mendeurrenean [Bertsoa] / Pello Esnal
Inaxiori, lehen mendeurrenean [Bertsoa] / Pello Esnal
Neurria:
Hamalaukoa, txikiaren moldekoa, 9 puntuz (hg) / Bederatzi puntukoa, txikiaren moldekoa (ip)
Dokumentu-mota:
Ordenadore dokumentua
Kokapena:
XDZ - Xenpelar Dokumentazio Zentroa
1.-
Neure agurra ere
nahi diat igorri
aurten denen ahotan
habilen horri.
Udazken epel hartan,
zerua oskorri,
bateratsu gintuan
gu hona etorri:
hik musuak gorri,
nik hiru-lau orri.
(Urrun bost elorri.)
Erreka-zulo bera
bion jatorri.
2.-
Zulo honetan zenbat
jolas-iskanbila,
tartean errekaren
marmar hurbila.
Hemendik joan zineten,
bai egun zurbila!,
hi heu zazpi urteko
morrosko bipila...
Ondoren zein hila
goizeko ezkila,
haren hots isila:
betiko galdu ote
dugu mutila?
3.-
Noizbait kontu kontari,
sorginen modura,
etorri zitzaiguan
alboko ura.
Zer xuxurlatuko ta
hire abentura:
“Urrun joana duzue
Iñaxio hura:
gau t´egun lilura
darion mundura,
putzutik putzura,
Granadatik Zarauzko
Azken Portura”.
4.-
Ezagutu genian,
haizeak esanda.
Donostiako zuen
bertso-demanda.
Nola, horretan ere
iaioa izanda,
aise gainditu huen
Txirritaren langa.
Gero, berriz, danba!,
gudaren eztanda.
Bai berri urdanga,
inork ekarri gabe
hemen zuan-da!
5.-
Hik heuk kantatu huen,
sasoiko artean,
hona itzulitako
egun batean.
Ertzain ibili omen
hintzen gerratean,
aurretik gudari soil
borroka betean;
ondoren bakean,
militarren pean:
hiru bat urtean
trabajadoreetan
musu-trukean.
6.-
Gerrak ehoa gero
nolatan eraiki,
ez bada lan eginez
eta galanki?
Batzuetan Basarri,
bestetan Iñaki,
sutsu saiatu hintzen
bertso eta irrati;
luma ere beti
dantzatu poliki,
hauskorra izaki.
Hitza arma soil eta
hitza lubaki.
7.-
Hori umotu arte
ai zenbat birlora
zenbat ilbehera eta
zenbat ilgora!
Irrati-tresna ere,
sorginen bilora,
noizbait etorri zuen
Granada zulora.
Haren anparora,
nolako mejora
mundu lehengora!
Geroztik azkarrago
zoak denbora.
8-.
Zer-nola dardara
hire ahotsean,
Irratiz sartzen hintzen
gau bakoitzean!
Eta nolako poza
gure bihotzean,
txikitako kontuak
berriz oroitzean!
Hurrengo goizean,
ezkila jotzean,
ura otoitzean:
“Aintza Inaxiori
zeru-ortzean!”.
9.-
Behin batean, irratiz
opari zehatza,
txapelketa bateko
bertsoa, antza:
“Erreka bazterrean
ernetzen da haltza...”,
niri ateratako
argazki aratza.
Norbaitek zalantza
balu, ken arantza:
etorri honantza,
eta nik bezalaxe
orriak altxa.
10.-
Agur eta ohore
lagun handiari:
Granada baserriko
Iñaxiori.
Zatoz, omena egin
nahi diozun hori.
Zertan amore eman
herio beltzari?
Basurde, azeri,
amuarrain, txori...,
zatoz jostalari.
Ur bizia dario
haitz biziari.
11.-
Hara, heu hildakoan,
ezkilaren pena
samurtu nahian egin
nuen poema.
Hau kantatzea izan
daitekek onena,
aurten behar bezala
ospatzeko dena:
heu izan hintzena,
oraindik haizena
-taupada ozena-,
eta gu bion lehen mendeurrena.
12.-
Ez zezakeat esan
orain bederenik,
beteko dudan beste
mendeurrenik.
Baina ez diat uste
utziko dudanik,
Iñaxio, maskaltzen
hire oroimenik.
Altzari eginik,
lurrean etzanik
edo ketan joanik,
betiko neure baitan
jasoko haut nik.
Datu-base honetan eskainitako informazioari buruz jakiteko, kontsultatu lege oharra