Piarres Topet "Etxahun"

Biografiak - Fitxa ikusi Atal honi buruz gehiago jakiteko

Jarduera mota nagusia

Bertsolaria

Jarduerak

Bertso-jartzailea

Biografia: Junes Topet eta Engraxi Etxahunen seme bakarra, arreba bat zuen: Majiena. Engrazi Palento Haritxabaletarekin ezkondua (1808-07-27), gogoz kontra, majorazgotza ez galtzearren. Ezkontza honen atze-aurretan gauzatu zen bere zorigaiztozko bizitza: aitortu gabeko haurra; gogoz kontrako ezkontza; espetxea (1821-1826) gizon bat haizkoraz erasotzeagatik; beste 6 hilabeteko espetxea (1828) Etxegoiena gaztearen hilketaz akusaturik, epaiak aske uzten du honetatik halere; erromes Konpostelako Santiagora eta Erromara (1831-1832)... ondasun guztiak galduak ditu ordurako, seme-alabek ez dute onartzen, eta hara-hona emango ditu azken urteak: artzain, kantari, eskean, bertso trukean otorduak irabaziz. Heriotza, ordea, jaiotetxean helduko zaio. 1853 ko lore jokoetan parte harturik eta saririk ez izanik, mendekiozko bertso zorrotzak atera zituen.

Iturria:
- Dorronsoro, Joanito. "Bertsotan I (1789-1936)". Donostia: Gipuzkoako Ikastolen Elkartea, 1981.
- Arbelbide, Xipri. "Piarra Topet Etxahun 1786-1862". Elkar, 1987. http://www.armiarma.com/zubi/egileak/00280.htm ]
- Xarriton, Piarres; Urkizu, Patri. "Koplari zeinbaiten bizitzaz eta bertsoez ohar labur batzuk". IN. Urkizu, Patri. Anton Abbadiaren Koplarien guduak (1851-1897). Donostia: Eusko Ikaskuntza, 1997. http://www.euskomedia.org/PDFAnlt/mono/abbadie/03/03419428.pdf

Argitaratutako grabazioak: Etxahun eta Etxahun. Soinutek, L.G. 1980
Ekoizpen oharrak: Ez dakigu bat-batean aritzen zen edo ez; uste da baietz. Ezagutzen diren bere bertso guztiak ahoz aho heldu dira gureganaino, ez da idatzirik gorde, Etxahunek gorderik behar zituen esku-izkribuak erre egin baitzituzten bere ondorengoek: kantatuz, zaharretatik gaztetara iragaziz iraun zuten urte luzetan haietako batzuk. Asko, halere, eta Piarre Lhanderi zor zaio bildu eta jagon izana. Bertso sorta dexente heldu zaigu, eta, horrek berak adierazten du bertsolari honen maila: herriaren gogoan ona denak irauten du. Mina da bere bertsotearen osagai nagusienetakoa, bere bizitza bezalakoxea da bere bertsoa: barrura begira, negar malkoak atereaz egina.

Bertso jarri ezagunenak: Ahargo eta kanpilu ; Barkoxeko eliza ; Bi ahizpak ; Bi ama alaba ; Elartxu eta Bi.

Lore Jokoetan:
1853, Montebideorat juailiak.